لایه برداری شیمیایی از یک محلول شیمیایی برای برداشتن لایههای پوست استفاده میکند تا پوست جوانتر زیرین را نمایان کند.
این روش میتواند خطوط ریز و چروکها، آکنه، جای زخم، رنگ ناهموار پوست و سایر مشکلات پوستی را کاهش دهد یا بهبود بخشد.
نوع مواد شیمیایی، عمق لایه برداری و وضعیت پوستی که درمان میشود را تعیین میکند.
بررسی کلی پیلینگ شیمیایی
پیلینگ شیمیایی چیست و چه کاربردی دارد؟
پیلینگ شیمیایی که با نامهای لایه برداری شیمیایی یا درماپیلینگ نیز شناخته میشود، روشی است که برای بهبود ظاهر پوست از یک محلول شیمیایی استفاده میکند.
در این روش، محلول شیمیایی روی پوست شما قرار داده میشود و باعث ایجاد آسیب یا تحریک در لایههای پوست میشود. در نهایت لایههای پوست جدا شده و پوستی جوانتر نمایان میگردد. پوست جدید معمولا صافتر، با خطوط و چین و چروک کمتر، رنگ یکنواختتر و درخشندگی بیشتری خواهد داشت.
پیلینگ شیمیایی برای درمان چه مشکلاتی کاربرد دارد؟
پیلینگ شیمیایی برای درمان برخی بیماریهای پوستی یا بهبود ظاهری پوست با اصلاح رنگ و بافت آن به کار میرود.
این روش درمانی بیشتر بر روی صورت، گردن و دست انجام میشود و میتواند به موارد زیر کمک کند:
- کاهش یا بهبود خطوط ریز زیر چشم یا اطراف دهان و چین و چروک ناشی از آفتاب، افزایش سن و عوامل ارثی
- انواع خاصی از آکنه
- جوشهای سطحی
- لکههای قهوهای ناشی از آفتاب، افزایش سن، کبد، کک و مک و رنگ ناهموار پوست
- ضایعات پوستهای پیش سرطانی به نام کراتوز اکتینیک
- پوست زبر، پوسته پوسته شدن، رنگ پوست کدر
- لکههای تیره (ملاسما) ناشی از بارداری یا مصرف قرصهای ضد بارداری
برای تعیین عمق لایه برداری با متخصص پوست خود مشورت کنید. این تصمیم مشترک میتواند بسته به شرایط پوست شما و اهداف درمان متفاوت باشد.
افتادگی، برآمدگی، جای زخمهای عمیق، خطوط عمیق صورت و چین و چروکهای شدید به خوبی به لایه برداری شیمیایی پاسخ نمیدهند.
در صورتیکه این موارد دغدغه شما هستند، سایر روشهای جراحی زیبایی، مانند جوانسازی با لیزر دی اکسید کربن، لیفت صورت، لیفت ابرو، لیفت چشم یا پرکنندههای بافت نرم، گزینههای بهتری خواهند بود. یک جراح پوست میتواند به تعیین بهترین درمان برای مشکلات شما کمک کند.
آیا پیلینگ شیمیایی برای همه انواع پوست مناسب است؟
لایه برداریهای سطحی به طور کلی برای همه انواع پوست قابل استفاده هستند. اما اگر رنگ پوست تیرهتری دارید، خطر بیشتری برای تیره شدن پوست بعد از درمان وجود دارد. این عارضه، هایپرپیگمنتاسیون پس از التهاب نامیده میشود. در صورتی که به طور طبیعی پوست تیرهای دارید، بهتر است برای کاهش خطر هایپرپیگمنتاسیون با متخصص پوست خود در مورد سایر روشهای کم تهاجمیتر مشورت کنید.
همچنین ممکن است لایه برداری شیمیایی در موارد زیر توصیه نشود :
- سابقهی جای زخم غیرطبیعی روی پوست دارید.
- رنگ اضافی در جای زخمهایتان وجود دارد.
- بیماریهای پوستی دارید یا داروهایی مصرف میکنید که پوست شما را حساستر میکند.
- نمیتوانید در طول دوره بهبود از نور خورشید دوری کنید.
جزئیات فرایند لایه برداری شیمیایی
نحوه انجام لایه برداری شیمیایی
لایه برداری شیمیایی میتواند به صورت سرپایی در مطب پزشک یا یک مرکز جراحی انجام شود. ابتدا پوست شما به طور کامل با پاک کنندهای که چربی اضافی را از بین میبرد، تمیز میشود و از چشم و موهایتان محافظت خواهد شد. سپس محلول شیمیایی روی پوست شما قرار داده میشود.
انواع محلولهای شیمیایی که به طور معمول استفاده میشوند عبارتند از:
- اسید گلیکولیک
- اسید تری کلرواستیک
- اسید سالیسیلیک
- اسید لاکتیک یا اسید کربولیک (فنول)
در این روش، از مواد شیمیایی مختلفی برای برداشتن لایههای بیرونی پوست استفاده میشود. این مواد با ایجاد آسیب کنترلشده به پوست، باعث جدا شدن سلولهای مرده و فرسوده شده و در نهایت منجر به نمایان شدن لایههای جدید و شادابتر پوست میشوند.
هر نوع ماده شیمیایی، عمق نفوذ متفاوتی در پوست دارد و به همین دلیل، لایه برداری شیمیایی در سه دسته کلی سطحی، متوسط و عمیق طبقهبندی میشود.
پیلینگ شیمیایی ملایم
پیلینگ شیمیایی ملایم روشی تدریجی برای ارتقای سلامت پوست است که معمولاً در قالب چندین جلسه انجام میشود. این روش با برداشتن لایههای خارجی پوست، ظاهری شادابتر و جوانتر به آن میبخشد. این انتخاب ممکن است برای موارد زیر مناسب باشد:
- چروکهای ریز
- آکنه
- رنگ پوست ناهموار
- پوست خشک، زبر و آسیب دیده از آفتاب (برای کمک به درخشندگی سالم پوست)
بازگشت به کار عادی بعد از این نوع لایه برداری سریع است و معمولا فقط چند ساعت تا چند روز طول می کشد. در ضمن، وقفه در کار شما نیز بسیار کم یا اصلا وجود ندارد.
پیلینگ شیمیایی متوسط
پیلینگ شیمیایی متوسط به پوست شما ظاهری صاف و تازه میبخشد. در این روش، خارجیترین لایه و قسمت بالایی از لایه میانی پوست برداشته میشود. این انتخاب ممکن است برای موارد زیر مناسب باشد:
- رنگ پوست ناهموار یا با لکههای متوسط
- لکههای ناشی از افزایش سن
- جوشهای آکنه
- چروکهای ریز تا متوسط
ریکاوری از این نوع لایه برداری ممکن است یک هفته یا بیشتر طول بکشد و کمی دوران نقاهت دارد.
پیلینگ شیمیایی عمیق
پیلینگ شیمیایی عمیق، نتایج چشمگیرتری به همراه دارد. این ماده شیمیایی به لایه میانی پایینی پوست نفوذ میکند. زمان ریکاوری بعد از لایه برداری عمیق طولانیتر است. این انتخاب ممکن است برای موارد زیر مناسب باشد:
- خطوط و چروکهای متوسط
- آسیب گسترده پوست ناشی از آفتاب
- جوشهای عمیق آکنه
- پوست لکهدار
- ضایعات پیش سرطانی به نام کراتوز اکتینیک
لایه برداری شیمیایی عمیق نیاز به پیش درمانی تا هشت هفته دارد. پزشک شما دستورالعملهای خاصی را ارائه خواهد داد. لایه برداری شیمیایی عمیق برای صورت، تنها یک بار قابل انجام است و دوران نقاهت قابل توجهی دارد.
آماده سازی برای لایه برداری شیمیایی
برای آماده شدن برای لایه برداری شیمیایی، برخی دستورالعملهای کلی وجود دارد، از جمله:
- از برنزه کردن و قرار گرفتن مستقیم در معرض آفتاب به مدت دو هفته قبل از هر جلسه خودداری کنید.
- برای آماده سازی پوست خود، طبق دستور پزشک از محصولات موضعی (مانند هیدروکینون) قبل از درمان استفاده کنید.
- مگر اینکه پزشک شما به طور دیگری توصیه کرده باشد، از یک تا دو هفته قبل از درمان از هیچ محصول حاوی رتینوئید (مانند ترتینوئین) استفاده نکنید.
- اگر آنتی بیوتیک خوراکی یا داروی ضد ویروس خوراکی برایتان تجویز شده است، مصرف آن را حداقل 24 ساعت قبل از لایه برداری شیمیایی شروع کنید.
- ناحیه تحت درمان باید عاری از هر گونه زخم باز، ضایعه یا عفونت پوستی باشد.
پزشک شما دستورالعملهای خاصی را با توجه به نوع لایه برداری و شرایط خاص پوست شما ارائه خواهد داد.
روز لایه برداری: پوست شما به طور کامل تمیز خواهد شد. اگر قرار است لایه برداری شیمیایی عمیق انجام شود، بیهوشی عمومی دریافت خواهید کرد (شما خواب خواهید بود).
فرآیند لایه برداری شیمیایی: در طول لایه برداری شیمیایی، محلولی روی پوست شما اعمال می شود. ممکن است برای چند دقیقه احساس گرما یا کمی سوزش کنید. این احساس به دنبال آن با سوزش بیشتری همراه خواهد شد. برای تسکین سوزش، کمپرس سردی روی پوست شما قرار داده می شود. سپس ماده شیمیایی با آب شسته و یا خنثی می گردد.
عوارض جانبی / مزایای لایه برداری شیمیایی
عوارض جانبی احتمالی لایه برداری شیمیایی چیست؟
در برخی از انواع پوست، خطر تغییر رنگ پوست به صورت موقت یا دائم وجود دارد. مصرف قرصهای ضد بارداری، بارداری یا سابقه خانوادگی تغییر رنگ مایل به قهوهای روی صورت ممکن است خطر ابتلا به لکهای غیرطبیعی (پیگمانتاسیون غیرطبیعی) را افزایش دهد.
همچنین در برخی نواحی صورت، خطر کمی برای ایجاد جای زخم وجود دارد و برخی افراد ممکن است بیشتر مستعد زخم شدن باشند. اگر جای زخم ایجاد شود، معمولاً قابل درمان است و نتایج خوبی به همراه دارد.
اگر سابقهی تبخال داشتهاید، احتمال کمی برای فعال شدن مجدد آن وجود دارد. متخصص پوست شما میتواند برای کاهش خطر عود بیماری، دارو تجویز کند. حتما دستورالعملهای پزشک خود را دنبال کنید.
قبل از لایه برداری شیمیایی، حتما به متخصص پوست خود اطلاع دهید که آیا سابقهی کلوئید (بافت اسکاری برجسته که در محل آسیب پوستی ایجاد میشود)، هرگونه تمایل غیرمعمول به جای زخم، هرگونه عکس رادیولوژی از صورت یا سابقهی تبخال دارید.
عفونت به ندرت رخ میدهد اما همچنان یک خطر به شمار میرود.
دوره نقاهت و چشم انداز بعد از لایه برداری شیمیایی
بعد از لایه برداری شیمیایی چه انتظاراتی باید داشته باشم؟
بسته به عمق لایه برداری شیمیایی، انتظارات شما متفاوت خواهد بود.
لایه برداری شیمیایی ملایم
- بعد از لایه برداری باید منتظر واکنشی شبیه به آفتاب سوختگی باشید، به این معنی که قرمزی پوست را مشاهده خواهید کرد و به دنبال آن پوسته ریزی که بین سه تا هفت روز طول میکشد، رخ میدهد.
- تا زمان بهبود پوست از لوسیون یا کرم طبق دستورالعمل پزشک استفاده کنید. بعد از بهبودی پوست، روزانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
- میتوانید بلافاصله بعد از درمان یا روز بعد از آن از مواد آرایشی استفاده کنید.
- لایه برداریهای اضافی ممکن است هر دو تا پنج هفته یکبار تکرار شوند تا به نتیجه دلخواه خود برسید. به طور معمول برای رسیدن به هدف خود به سه تا پنج لایه برداری نیاز است.
لایه برداری شیمیایی متوسط
- قرمزی، تورم، سوزش و پوسته ریزی پوست را انتظار داشته باشید. تورم ممکن است تا ۴۸ ساعت ادامه داشته باشد یا بدتر شود. ممکن است تاولهایی ایجاد شود که ترکیده و پوسته پوسته میگردند. پوست طی هفت تا ۱۴ روز زخم میبندد و پوسته پوسته میشود.
- طبق دستور پزشک، روزانه پوست را خیس کنید. بعد از هر بار خیساندن، از پماد استفاده کنید. روزانه از لوسیون یا کرم استفاده کنید. تا زمانیکه پوست بطور کامل بهبود نیافته است، آن را در معرض نور خورشید قرار ندهید.
- مصرف داروی ضد ویروس به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز الزامی است.
- بعد از پنج تا هفت روز میتوانید از مواد آرایشی استفاده کنید.
- در صورت نیاز، برای حفظ نتایج، لایه برداریهای متوسط با عمق متوسط ممکن است در فواصل شش تا ۱۲ ماه تکرار شوند.
لایه برداری شیمیایی عمیق
- ناحیه تحت درمان پانسمان میشود. پانسمان شما طی چند روز برداشته خواهد شد. انتظار داشته باشید که زمان بهبودی ۱۴ تا ۲۱ روز طول بکشد.
- طبق دستور پزشک، روزانه پوست را خیس کنید. بعد از هر بار خیساندن، از پماد استفاده کنید. بعد از ۱۴ روز، طبق دستورالعمل از مرطوب کننده استفاده کنید. به مدت سه تا شش ماه پوست خود را در معرض آفتاب قرار ندهید.
- مصرف داروی ضد ویروس به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز الزامی است.
- حداقل ۱۴ روز قبل از استفاده از هرگونه مواد آرایشی صبر کنید.
- تنها میتوانید یک بار لایه برداری عمیق روی صورت خود انجام دهید.
برای گرفتن بهترین نتیجه، صرف نظر از عمق لایه برداری، این نکات را رعایت کنید:
- در حالی که پوست شما در حال بهبود است، از تختهای برنزه کننده یا سایر روشهای برنزه کردن در فضای باز یا سرپوشیده استفاده نکنید.
- بعد از بهبودی پوست، همیشه از کرم ضد آفتاب روزانه استفاده کنید.
- برای مرطوب نگه داشتن پوست و جلوگیری از ایجاد جای زخم، طبق دستور، روزانه از مرطوب کننده استفاده کنید.
- پوست جدید شما حساستر و مستعد عوارض جانبی است. پزشک شما برای کاهش خطر ابتلا به تغییر رنگ غیرطبیعی پوست بعد از لایه برداری و سایر عوارض جانبی، دستورالعملهای بعد از درمان را به شما ارائه خواهد داد.
- در صورت خارش، تورم یا سوزش پوست، با پزشک خود تماس بگیرید. خاراندن پوست میتواند منجر به عفونت شود.