ریزش موی مردانه (آلوپسی آندروژنیک) نوع بسیار رایجی از ریزش مو است که افراد با جنس مذکر را تحت تاثیر قرار می دهد. طبق الگوی هـمـیلتون-نـوروود، ریزش موی مردانه در هفت مرحله اتفاق می افتد. این نوع ریزش مو معمولا از دهه ۳۰ شروع می شود، اما در برخی موارد ممکن است از اواخر نوجوانی آغاز گردد. درمان های آن شامل دارو، کاشت مو، پلاسمای غنی از پلاکت و تکنیک های آرایش مو است.
الگوی ریزش موی مردانه چیست؟
ریزش موی مردانه (آلوپسی آندروژنیک) نوعی ریزش مو است که مردان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این حالت، موهای پوست سر شروع به ریزش می‌کنند و دیگر رشد نمی‌کنند. علائم دیگر ریزش موی مردانه عبارتند از نازک شدن موها و عقب رفتن خط رویش موی سر (کچلی).
مراحل ریزش موی مردانه
طبقِ مقياس همیلتون-نوروود، ریزش موی مردانه دارای هفت مرحله است:
- مرحله ۱: ریزش مو یا عقب رفتن خط رویش مو وجود ندارد یا بسیار کم است.
- مرحله ۲: ریزش خفیف مو در نزدیکی گیجگاه‌ها مشاهده می‌شود.
- مرحله ۳: خط رویش مو در ناحیه گیجگاه‌ها به شدت عقب رفته و ممکن است به شکل “M” یا “U” درآمده باشد.
- مرحله ۴: عقب‌رفتگی عمیق خط رویش مو و ریزش مو در بالای سر (تَلق) وجود دارد.
- مرحله ۵: عقب‌رفتگی خط رویش مو به نقطه خالی بالای سر (تَلق) متصل می‌شود.
- مرحله ۶: موهای بین گیجگاه‌ها و تَلق سر کم‌پشت شده یا ریخته‌اند.
- مرحله ۷: در بالای سر هیچ مویی وجود ندارد و تنها یک نوار نازک از مو در اطراف سر باقی مانده است.
ریزش مو از الگوی مردانه چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
ریزش مو از الگوی مردانه می تواند هر فردی که در بدو تولد جنسیت مذکر به او نسبت داده شده را تحت تاثیر قرار دهد.
با این حال، ریزش موی الگوی مردانه بر اساس پیشینه قومیتی افراد بر آنها تاثیر متفاوتی می گذارد. احتمال اینکه شما با نژاد سفید دچار ریزش موی الگوی مردانه شوید، بیشتر از نژاد آفریقایی-کارائیبی است. در صورت داشتن تبار چینی یا ژاپنی، احتمال کمتری برای تجربه ریزش موی الگوی مردانه وجود دارد. ریزش مو از الگوی مردانه به طور معمول مردم بومی آمریکا، ملل نخست و بومیان آلاسکا را تحت تاثیر قرار نمی دهد.
احتمال اینکه شما دچار ریزش موی الگوی مردانه شوید، در صورتی که سابقه خانوادگی آن را داشته باشید، بیشتر است. اگر پدربزرگ، پدر یا برادران شما دچار ریزش موی الگوی مردانه هستند، احتمال ابتلا به آن در شما بالاتر است.
آیا ریزش موی الگوی مردانه از طرف مادر به ارث می رسد؟
اگر پدرِ مادر شما (پدربزرگ مادری) دچار ریزش موی الگوی مردانه باشد، احتمال زیادی وجود دارد که شما نیز دچار ریزش موی الگوی مردانه شوید. با این حال، ممکن است ارتباطی بین ریزش موی الگوی مردانه و پدر شما وجود داشته باشد. اگر پدر شما کچل است، احتمال اینکه شما دچار ریزش موی الگوی مردانه شوید، دو برابر است.
ریزش مو از الگوی مردانه چقدر شایع است؟
ریزش موی الگوی مردانه دو سوم از کل افرادی که در بدو تولد جنسیت مذکر به آنها نسبت داده شده را تحت تاثیر قرار می دهد و احتمال اینکه شما با افزایش سن دچار ریزش مو شوید، بیشتر می شود.
ریزش مو از الگوی مردانه چگونه بر بدن من تاثیر می گذارد؟
ریزش موی الگوی مردانه باعث می شود که فرورفتگی های کوچک پوست سر شما در پایه موها (فولیکول های مو) به تدریج، اغلب با الگوی خاصی، کوچک شوند. با کوچک شدن فولیکول های مو، موهای شما نازک تر و کوتاه تر می شوند. در نهایت، آن موها به طور کلی رشد خود را متوقف می کنند.
ریزش موی الگوی مردانه بر سلامت جسمی شما تأثیری نمی گذارد. با این حال، می تواند بر شما به صورت روانشناختی-اجتماعی (چگونگی تأثیر جامعه و گروه های اجتماعی بر افکار و احساسات شما) و روانی (چگونگی فکر کردن شما در مورد خود و رفتار شما) تأثیر بگذارد. ممکن است دچار استرس عاطفی، اضطراب و افسردگی شوید.
ریزش موی الگوی مردانه: علائم و دلایل
علائم ریزش موی الگوی مردانه چیست؟
علائم ریزش موی الگوی مردانه عبارتند از:
- کم پشت شدن یا ریزش مو در فرق سر
- کم پشت شدن یا ریزش مو در نزدیکی شقیقه‌ها
- عقب رفتن خط رویش مو
ریزش موی الگوی مردانه بدون درد است. بسیاری از افراد در دهه ۳۰ زندگی خود متوجه مراحل اولیه این عارضه می‌شوند، اما ممکن است در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ نیز شروع شود.
معمولاً ریزش مو در فرق سر به صورت دایره‌ای ظاهر می‌شود. عقب رفتن خط رویش مو اغلب به شکل حرف “M” رخ می‌دهد. با ادامه ریزش مو، ناحیه کم مو در فرق سر و شقیقه‌ها ممکن است به هم پیوسته و شکل حرف “U” را ایجاد کند.
دلایل ریزش موی الگوی مردانه چیست؟
عوامل زیر در ریزش موی الگوی مردانه نقش دارند:
- سن: احتمال ابتلا به ریزش موی الگوی مردانه با افزایش سن بیشتر می‌شود. حدود ۲۵ درصد از افراد در بدو تولد، قبل از ۲۱ سالگی اولین علائم ریزش مو را مشاهده می‌کنند. تا سن ۵۰ سالگی، نیمی از افراد دچار ریزش مو می‌شوند و حدود ۷۰ درصد با افزایش سن موهای خود را از دست می‌دهند.
- هورمون‌ها: دی‌هیدروتستوسترون (DHT) نوعی از آندروژن است. آندروژن‌ها گروهی از هورمون‌های جنسی هستند که به افراد در ورود به بلوغ و تکامل فیزیکی کمک می‌کنند. رشدهای فیزیکی شامل رویش مو در صورت، سر، سینه، زیر بغل و اندام تناسلی است. متخصصان پزشکی و محققان تصور می‌کنند که ممکن است بین DHT و کوچک شدن فولیکول‌های مو ارتباطی وجود داشته باشد.
- ژنتیک: افراد در بدو تولد دارای یک کروموزوم X از مادر و یک کروموزوم Y از پدر هستند. ژن AR روی کروموزوم X به بدن نحوه ساخت آندروژن‌ها را دستور می‌دهد. حساسیت ژن AR شما در تعیین ریزش موی الگوی مردانه نقش دارد.
آیا ریزش موی الگوی مردانه مسری است؟
خیر، ریزش موی الگوی مردانه مسری نیست.
تشخیص و آزمایش ریزش موی مردانه
چطور ریزش موی مردانه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص ریزش موی مردانه معمولا آسان است و نیازی به مراجعه به پزشک ندارد. با این حال، پزشک شما می‌تواند با معاینه فیزیکی پوست سر، آن را تایید کند. پزشک در مورد سابقه پزشکی شما سوال خواهد کرد، از جمله اینکه از چه زمانی متوجه ریزش مو شده‌اید و آیا سابقه خانوادگی در این زمینه دارید. آنها همچنین شکل خط رویش مو و مناطقی که دچار کم‌پشتی یا طاسی شده‌اند را بررسی می‌کنند.
چه آزمایشاتی برای تشخیص ریزش موی مردانه انجام می‌شود؟
پزشک شما ممکن است از یک ابزار خاص به نام دنسیتومتر برای بررسی پوست سر شما استفاده کند. دنسیتومتر ضخامت فولیکول‌های مو را اندازه‌گیری می‌کند.
اگر ریزش موی شما به دلایل دیگری غیر از الگوی مردانه باشد، پزشک شما ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
- پوست سر را از نظر علائم عفونت بررسی کند.
- نمونه‌ای از مو را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه بفرستد.
- برای بررسی بیماری‌های پوستی، بیوپسی پوست سر انجام دهد.
- آزمایش خون تجویز کند.
درمان ریزش موی مردانه
چه داروها و روش‌هایی برای درمان ریزش موی مردانه استفاده می‌شود؟
درمان‌های ریزش مو شامل موارد زیر است:
- داروها: داروهای بدون نسخه (OTC) که روی پوست سر استفاده می‌شوند، مانند ماینوکسیدیل (روگین®)، معمولا اولین روش درمانی برای ریزش موی مردانه هستند. برخی از عوارض جانبی ماینوکسیدیل ممکن است شامل سردرد، تحریک پوست سر و رویش غیرمعمول مو باشد. همچنین یک داروی خوراکی تجویزی به نام فیناستراید (پروپشیا®) می‌تواند ریزش موی مردانه را درمان کند. برخی از عوارض جانبی آن ممکن است شامل واکنش‌های آلرژیک، درد بیضه و اختلال نعوظ باشد.
- کاشت مو: پزشک، پیوند‌های پوستی را از ناحیه‌ای از بدن شما که دارای موهای سالم است برداشته و آنها را به مناطق طاس یا کم‌پشت پوست سر منتقل می‌کند. عوارض جانبی آن ممکن است شامل درد و سوزش پوست سر، زخم شدن، سرگیجه، تهوع و استفراغ باشد.
- پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): پزشک، خون را از بدن شما خارج کرده، آن را پردازش می‌کند و برای تحریک رشد مو به پوست سر تزریق می‌کند. عوارض جانبی آن ممکن است شامل درد و سوزش پوست سر، سرگیجه، تهوع و استفراغ باشد.
- تکنیک‌های آرایش مو: شما می‌توانید ریزش موی مردانه خود را با مدل موهای خاص، کلاه گیس یا بافت مو پنهان کنید.
چه مدت بعد از شروع درمان احساس بهتری خواهم داشت؟
ممکن است دو تا چهار ماه استفاده روزانه از مینوکسیدیل طول بکشد تا متوجه بهبودی در ریزش مو شوید. فیناستراید نیز ممکن است حداقل به سه ماه استفاده روزانه نیاز داشته باشد تا تاثیری ببینید. اگر مصرف هر کدام از این داروها را قطع کنید، موهای رشد یافته دوباره خواهند ریخت.
معمولا حداقل سه هفته برای بهبودی بعد از کاشت مو زمان نیاز است. همچنین ممکن است تا یک سال طول بکشد تا نتایج نهایی را مشاهده کنید. برای دستیابی به ظاهری طبیعی، ممکن است به چندین جراحی ترمیمی کاشت مو نیاز داشته باشید.
بعد از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) نیز حداقل سه هفته زمان برای بهبودی لازم است. برای حفظ نتایج، ممکن است به تزریق‌های بیشتری نیاز داشته باشید.
جلوگیری از ریزش موی ارثی (طاسی مردانه)
تحقیقات پزشکی و متخصصان بهداشت هنوز راهی قطعی برای جلوگیری از ریزش موی ارثی پیدا نکرده‌اند. با این حال، روش‌هایی برای حفظ سلامت مو وجود دارد که ممکن است به رشد مجدد آن کمک کند، از جمله:
- مصرف کافی پروتئین: به ویژه اگر گیاهخوار هستید، به ۴۰ تا ۶۰ گرم پروتئین در روز نیاز دارید. رژیم غذایی مدیترانه‌ای سرشار از میوه، سبزیجات و پروتئین است که می‌تواند به کاهش ریزش مو کمک کند.
- مصرف ویتامین‌ها: ویتامین‌ها و مواد معدنی خاص – از جمله ویتامین‌های A، B، C، D، E، روی و آهن – به حفظ سلامت مو، پوست و بافت عضلانی کمک می‌کنند.
- کاهش استرس: استرس ممکن است با افزایش فعالیت آندروژن‌ها در بدن، به ریزش موی ارثی دامن بزند. یافتن راه‌هایی برای مقابله با استرس می‌تواند مفید باشد.
سوالات رایج
۱. ریزش موی مردانه چیست و چه انتظاراتی باید داشت؟
بسیاری از افراد مبتلا به ریزش موی مردانه این وضعیت را بخشی از روند پیری می‌دانند و با ظاهر آن راحت هستند. با این حال، پزشک متخصص پوست و مو می‌تواند به کند کردن یا جایگزین کردن موهای ریخته شده کمک کند.
۲. چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
بسیاری از مردان با ریزش موی ارثی (طاسی مردانه) به پزشک مراجعه نمی کنند. اما اگر دوست دارید موهایتان را حفظ کنید، به محض اینکه متوجه کم پشتی موی سر خود شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
۳. ریزش موی تلوژن افلوویوم و ریزش موی الگوی مردانه چه تفاوتی با هم دارند؟
ریزش موی تلوژن افلوویوم نوعی ریزش مو است که در آن موها به طور ناگهانی و طی مدت کوتاهی ریزش پیدا می کنند. این اتفاق معمولا چند ماه پس از گذراندن استرس شدید جسمی یا روحی رخ می دهد. همچنین می تواند ناشی از تغییرات ناگهانی هورمونی باشد. ریزش مو ناشی از تلوژن افلوویوم معمولا موقتی است و موها اغلب پس از برطرف شدن استرس، بدون نیاز به درمان دوباره رشد می کنند.
ریزش موی الگوی مردانه نوعی ریزش مو است که به تدریج و کندتر از تلوژن افلوویوم اتفاق می افتد. علت دقیق ریزش موی الگوی مردانه مشخص نیست. بدون دارو یا درمان، ریزش مو ناشی از الگوی مردانه دائمی است.
جمع بندی
ریزش موی الگوی مردانه یک وضعیت شایع است که با افزایش سن، اکثر افرادی که در بدو تولد مرد هستند را تحت تاثیر قرار می دهد. بسیاری از افرادی که ریزش موی الگوی مردانه دارند، آن را به عنوان بخشی از روند پیری می پذیرند و به پزشک مراجعه نمی کنند. با این حال، می تواند بر سلامت روان شما تأثیر منفی بگذارد. به محض اینکه متوجه علائم ریزش موی الگوی مردانه شدید، به ویژه اگر باعث استرس، اضطراب یا افسردگی شود، به پزشک خود مراجعه کنید. داروها و درمان هایی برای توقف یا معکوس کردن آن در دسترس هستند.
