آلوپسی اصطلاحی کلی برای شرایطی است که با ریزش مو مشخص می شود. این بیماری مسری نیست، اگرچه گاهی اوقات می تواند نشانه ای از سایر مشکلات سلامتی باشد. آلوپسی آره آتا، یک بیماری خود ایمنی، یکی از شایع ترین انواع آلوپسی است. با این حال، همه آنها به واکنش غیرمعمول سیستم ایمنی مرتبط نیستند.
برخی از انواع آلوپسی با عوامل ژنتیکی، سبک زندگی یا محیطی، و همچنین شرایط روحی که منجر به کندن مو می شود، مرتبط هستند. درمان‌های بسیاری از انواع آلوپسی یکسان است و ممکن است شامل داروهای خوراکی و درمان‌های موضعی باشد. برای برخی از انواع آلوپسی، برای معکوس کردن ریزش مو به تغییرات رفتاری نیاز است.
انواع طاسی ( آلوپسی)
هر چیزی که چرخه طبیعی و سالم رشد مو را مختل کند، می تواند منجر به ریزش مو یا آلوپسی شود. برخی از انواع آلوپسی قابل پیشگیری هستند، در حالی که برخی دیگر می توانند در هر سنی و برای هر فردی رخ دهند. سابقه خانوادگی، سن، جنسیت و نژاد همگی می توانند در احتمال ابتلا به برخی از انواع آلوپسی نقش داشته باشند.
برای مثال، یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۲۰ در مورد شیوع آلوپسی بر اساس نژاد نشان می دهد که افراد آفریقایی-آمریکایی بیشتر از افراد سفید پوست به آلوپسی آره آتا مبتلا می شوند، در حالی که کمترین احتمال برای افراد آسیایی است. محققان بر این باورند که ترکیبی از نابرابری های بهداشتی و ژنتیک علت اصلی این موضوع است.
در ادامه به علل و علائم شایع ترین انواع آلوپسی اشاره می شود:
۱. آلوپسی آره آتا (Alopecia Areata)
مهمترین علامت آلوپسی آره آتا، ریزش مو به صورت تکه تکه، معمولا روی پوست سر است. اما آلوپسی آره آتا می تواند ابروها، مژه ها و سایر نقاط بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
آلوپسی آره آتا یک بیماری خود ایمنی است. در آلوپسی آره آتا، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول های موی سالم حمله می کند. فولیکول های مو حفره های کوچک و کیسه مانندی در پوست ما هستند که مو را رشد می دهند، درست شبیه به زمانی که سیستم ایمنی بدن با یک عفونت مبارزه می کند. آسیب به فولیکول ها منجر به ریزش مو می شود. این نوع آلوپسی ارثی است.
۲. آلوپسی آره آتا تکه تکه ماندگار (Persistent Patchy Alopecia Areata)
زمانی که ریزش مو به صورت تکه تکه ادامه یابد اما به مرور زمان بهتر یا بدتر نشود، به آن آلوپسی آره آتا تکه تکه ماندگار گفته می شود. علت آن همان عواملی است که منجر به آلوپسی آره آتا می شود.
۳. آلوپسی توتالیس (Alopecia Totalis)
زمانی که کل پوست سر دچار ریزش مو شود، این عارضه آلوپسی توتالیس نامیده می شود. به نظر می رسد این بیماری، مانند برخی دیگر از انواع آلوپسی، با واکنش غیرمعمول سیستم ایمنی بدن مرتبط باشد. با این حال، محققان هنوز در تلاش برای کشف علل دقیق آلوپسی توتالیس هستند.
۴. آلوپسی یونیورسالیس (Alopecia Universalis)
همانطور که از نامش پیداست، آلوپسی یونیورسالیس وضعیتی است که شامل ریزش کامل مو می شود. این شامل پوست سر و سایر نقاط بدن می شود. مانند سایر بیماری های خود ایمنی، مشخص نیست که چرا برخی افراد به این بیماری مبتلا می شوند و برخی دیگر نه.
۵. آلوپسی آره‌آتا پراکنده (Diffuse Alopecia Areata)
این نوع ریزش مو که به آن تلوژن افلوویوم هم گفته می‌شود با ریزش موی سکه‌ای (که نوع شایع‌تر آلوپسی آره‌آتا است) متفاوت است. در آلوپسی آره‌آتا پراکنده، موها به صورت پراکنده در تمام نقاط سر نازک شده و می‌ریزند، نه اینکه به صورت لکه‌ای بریزند. دلایل این نوع ریزش مو می‌تواند شامل استرس شدید، تغییرات ناگهانی هورمونی و عوارض جانبی داروها باشد.
۶. آلوپسی آره‌آتا اوفیاز (Ophiasis Alopecia)
این نوع از آلوپسی آره‌آتا بیشتر بر کناره‌ها و پشت سر تأثیر می‌گذارد. این بیماری خود ایمنی است که اغلب افراد جوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
۷. آلوپسی آندروژنیک (Androgenic Alopecia)
این یک عارضه ژنتیکی رایج است که بر افراد با تمام جنسیت‌ها تأثیر می‌گذارد.
الگوی طاسی مردانه (Male Pattern)
معمولاً با عقب رفتن خط رویش مو یا ریزش مو در ناحیه تاج سر شروع می‌شود. در الگوی مردانه، معمولا کناره‌ها و پشت سر آخرین قسمت‌هایی هستند که دچار ریزش مو می‌شوند و یا اصلاً دچار ریزش نمی‌شوند.
الگوی طاسی زنانه (Female Pattern)
این نوع ریزش با ریزش موی مردانه متفاوت است، زیرا معمولاً با نازک شدن موها در امتداد خط وسط سر شروع می‌شود. این خط وسط ممکن است به مرور زمان پهن‌تر شود، اما کچلی کامل در زنان نادر است.
۸. آلوپسی سیکاتریسیل (ریزش مو با التهاب و زخم)
علت دقیق آلوپسی سیکاتریسیل هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما گاهی اوقات پس از آسیب دیدن پوست توسط سوختگی یا عفونت شدید ایجاد می شود. ریزش مو ممکن است به صورت لکه ای و به آرامی یا سریعتر در مناطق وسیع تری رخ دهد. همچنین ممکن است پوست سر دچار خارش و التهاب شود.
۹. لیکن پلانوپیلاریس
لیکن پلانوپیلاریس بیماری التهابی دیگری است که بیشتر زنان جوان را نسبت به مردان تحت تاثیر قرار می دهد. این یک اختلال نادر با علت ناشناخته است که منجر به ایجاد لکه های صاف پوستی روی پوست سر می شود.
فیبروز آلوپسی فرونتال
فیبروز آلوپسی فرونتال نوعی از لیکن پلان پیلاریس است. این بیماری معمولاً باعث ریزش موی آهسته اما پیشرونده می شود، به خصوص در بالای پیشانی. ابروها و مژه ها نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
۱۰. آلوپسی سیکاتریسیل مرکز گریز (CCCA)
CCCA باعث ریزش مویی می شود که از فرق سر شروع شده و سپس به کل بالای سر گسترش می یابد. طبق گزارشی در سال 2020، CCCA تقریباً به طور انحصاری زنان سیاه پوست بالای 30 سال را تحت تأثیر قرار می دهد. متخصصان دلیل آن را به طور قطع نمی دانند، اما به احتمال زیاد CCCA علل متعددی دارد.
۱۱. آلوپسی کششی
آلوپسی کششی ریزش مویی است که در اثر کشیدن یا سفت کردن مکرر مو در یک جهت ایجاد می شود.
۱۲. آلوپسی باربا
آلوپسی باربا، یک بیماری خود ایمنی است که باعث ریزش موی ریش به صورت لکه های دایره ای کوچک می شود. گاهی اوقات با پیشرفت بیماری، لکه ها روی هم قرار می گیرند. با این حال، پیش بینی میزان ریزش مو دشوار است.
۱۳. آلوپسی پس از زایمان
کاهش سریع و قابل توجه سطح استروژن پس از زایمان می تواند منجر به وضعیتی به نام ریزش موی پس از زایمان شود. با این حال، پزشکان این را ریزش موی معمولی نمی دانند.
ریزش موی پس از زایمان در واقع ریزش مویی است که پس از افزایش رشد مو در دوران بارداری رخ می دهد. معمولاً رشد منظم مو طی چند ماه دوباره شروع می شود.
علائم آلوپسی
ریزش مو (آلوپسی) زمانی اتفاق می‌افتد که چرخه طبیعی رشد مو مختل یا متوقف شود. الگوی ریزش مو بسته به نوع یا علت آلوپسی می‌تواند متفاوت باشد.
ریزش موی الگوی مردانه و زنانه از نواحی مختلف پوست سر شروع می‌شوند و به روش‌های متفاوتی نیز پیشرفت می‌کنند.
انواع رایج طاسی ( آلوپسی) در مردان
ریزش مو در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. علاوه بر عوامل ژنتیکی و سیستم ایمنی، عوامل هورمونی به خصوص کاهش سطح هورمون مردانه دی‌هیدروتستوسترون نیز در ریزش موی مردان نقش دارند.
انواع رایج ریزش مو در مردان عبارتند از:
- آلوپسی آره‌آتا (ریزش مو سکه‌ای)
- آلوپسی آندروژنیک (طاسی مردانه)
- آلوپسی باربا (ریزش موی ریش)
انواع رایج طاسی ( آلوپسی) در زنان
ریزش قابل توجه مو در زنان کمتر از مردان است، اما زنان نیز انواع مختلفی از آلوپسی را تجربه می‌کنند. از جمله:
- آلوپسی آره‌آتا (ریزش مو سکه‌ای)
- آلوپسی آندروژنیک (تاثیر هورمون بر ریزش موی زنان)
- ریزش مو بعد از زایمان
- آلوپسی کششی (ناشی از بستن محکم مو)
انواع رایج طاسی ( آلوپسی) در کودکان
کودکان بسیار کمتر از بزرگسالان دچار ریزش مو می‌شوند، اما برخی از انواع آلوپسی می‌توانند جوانان را تحت تاثیر قرار دهند. از جمله:
- آلوپسی آره‌آتا (که اغلب در نوجوانی شروع می‌شود)
- لیکن پلانوپیلاریس
- آلوپسی اوفیازیس
روش های درمان برای انواع مختلف طاسی
در حالی که هیچ درمان قطعی برای آلوپسی وجود ندارد، اما چندین گزینه درمانی ممکن است به رشد مجدد مو یا حداقل کند کردن یا توقف ریزش بیشتر مو کمک کند. از جمله درمان های رایج آلوپسی عبارتند از:
۱. کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدهای با قدرت نسخه می توانند سیستم ایمنی را سرکوب کرده و آسیب به فولیکول های سالم مو را کاهش دهند. این داروها شامل درمان های خوراکی، موضعی و تزریقی هستند. انواع آلوپسی که به طور موثر با کورتیکواستروئیدها درمان می شوند عبارتند از:
- آلوپسی آره آتا
- آلوپسی توتالیس
- آلوپسی یونیورسالیس
- سکه ای شکل
- لیکن پلانوپیلاریس
- آلوپسی اوفیازیس
- آلوپسی آره آتا تکه تکه ماندگار
۲. میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ یک روش نسبتاً جدید برای تحریک رشد موهای جدید است. این درمان شامل سوراخ کردن پوست سر با سوزن های ریز برای کلاژن سازی (نوعی پروتئین) است که می تواند رشد مو را بازگرداند. انواع آلوپسی که با میکرونیدلینگ می‌توانند درمان شوند عبارتند از:
- آلوپسی آره آتا
- آلوپسی آندروژنیک
- آلوپسی اوفیازیس
۳. ماینوکسیدیل (روگین)
این داروی رایج، بدون نسخه در دسترس است. شما می توانید آن را به صورت موضعی روی نواحی که دچار ریزش مو شده اند، استفاده کنید. انواع ریزش مو که به بهترین وجه به ماینوکسیدیل پاسخ می دهند عبارتند از:
- آلوپسی آره آتا
- سکه ای شکل
- آلوپسی آره‌آتا پراکنده
- آلوپسی اوفیازیس
- آلوپسی آره آتا تکه تکه پایدار
۴. کاهش استرس
مدیریت استرس و گذراندن دوره های پر استرس در زندگی گاهی اوقات می تواند ریزش مو ناشی از عوامل استرس زا شدید را متوقف کند. یکی از انواع آلوپسی که ممکن است به مدیریت موثر استرس پاسخ دهد، آلوپسی آره آتا پراکنده است.
۵. ایمونوتراپی
علاوه بر کورتیکواستروئیدها، سایر داروها می توانند پاسخ سیستم ایمنی بدن را کاهش دهند. این داروها شامل داروهای خوراکی مانند توفاسیتینیب و سیکلوسپورین هستند. مطالعه ای در سال 2018 نشان می دهد که ایمونوتراپی موضعی می تواند یک درمان ایمن و موثر برای آلوپسی آره آتا در دراز مدت باشد. پزشکان همچنین ممکن است ایمونوتراپی را برای لیکن پلان پیلار توصیه کنند.
۶. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
پلاسما جزئی از خون شما است که حاوی پروتئین های خاصی است که به لخته شدن خون کمک می کند. همچنین حاوی پروتئین هایی است که از رشد سلول پشتیبانی می کند.
PRP با جدا کردن پلاسما از خون و تغلیظ آن ساخته می شود. کارشناسان بر این باورند که تزریق PRP به بافت های آسیب دیده ممکن است بدن شما را برای رشد سلول های جدید و سالم و بهبود آن ها تحریک کند.
تزریق PRP به پوست سر ممکن است پوست سر را سالم تر کند و در نتیجه محیط بهتری برای رشد مو ایجاد کند. در یک مطالعه در سال 2014، پس از تزریق PRP ریزش مو کاهش یافت و رشد مو افزایش یافت.
سایر دلایل ریزش مو
ریزش مو به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که آلوپسی تنها یکی از آنهاست. برخی از این دلایل غیرقابل اجتناب هستند اما با دارو یا روش‌های ترمیم مو قابل درمان‌اند. دیگر انواع ریزش مو عبارتند از:
- سن: با گذشت سال‌ها، فعالیت برخی فولیکول‌های مو متوقف شده و دیگر مویی تولید نمی‌کنند.
- درمان سرطان: پرتودرمانی و شیمی‌درمانی می‌توانند موجب ریزش مو شوند، گرچه این ریزش اغلب موقتی است.
- محصولات مراقبت از مو: برخی محصولات و مدل‌های مو می‌توانند به فولیکول‌های مو آسیب برسانند.
- اختلالات هورمونی: این مورد در زنان و به خصوص افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک شایع‌تر است.
- عفونت پوست سر: التهاب پوست سر می‌تواند منجر به ریزش موی موقت و ایجاد لکه‌های قرمز و پوسته‌پوسته شود.
- استرس: فشارهای جسمی و روحی اغلب باعث ریزش مو می‌شوند. اما با کاهش استرس، ریزش مو نیز متوقف می‌شود.
- بیماری تیروئید: نازک شدن و ریزش مو از علائم شایع بیماری تیروئید هستند، اما با درمان موثر تیروئید قابل برگشت‌اند.
نتیجه‌گیری
اکثر انواع آلوپسی بدون هشدار ظاهر شده و با سرعتی غیرقابل پیش‌بینی پیشرفت می‌کنند. در برخی موارد، رشد مو به طور طبیعی بازمی‌گردد. اما اغلب برای تلاش جهت بازگرداندن رشد سالم مو به درمان نیاز است. اگر ریزش مو را در هر ناحیه‌ای از بدن خود مشاهده کردید، به زودی به متخصص پوست مراجعه کنید تا در مورد گزینه‌های درمانی خود صحبت کنید.
برای داشتن درمانی موفق، ممکن است ترکیبی از داروها و روش‌ها مورد نیاز باشد. اما با کمی صبر، شاید بتوانید از ریزش بیشتر مو جلوگیری کرده و برخی از موهای از دست رفته را دوباره به دست آورید. اگر این امکان وجود نداشت، متخصص پوست ممکن است روش‌های ترمیم مو، کلاه گیس یا سایر گزینه‌ها را به شما پیشنهاد دهد.
