هایپرپیگمنتاسیون زمانی ایجاد می شود که پوست شما ملانین بیش از حد تولید می کند، ملانین ماده ای است که به پوست رنگ می بخشد. نواحی دارای هایپرپیگمنتاسیون می توانند بعد از آسیب دیدگی، آفتاب سوختگی یا مشکلات دیگری ایجاد شوند.
در حالی که ممکن است ظاهر این نواحي را دوست نداشته باشید، اما آنها معمولا برای سلامتی مضر نیستند. اکثر افرادی که به دنبال درمان این نواحی هستند، این کار را به دلایل زیبایی و نه پزشکی انجام می دهند.
در این مقاله، عواملی که می توانند باعث هایپرپیگمنتاسیون شوند، اقداماتی که می توانید برای کمک به روشن شدن نواحی تیره شده پوست انجام دهید و همچنین چگونگی پیشگیری از تغییر رنگ پوست را فرا خواهید گرفت.
علت تیرگی پوست
هایپرپیگمنتاسیون زمانی ایجاد می شود که بدن تحریک به تولید بیشتر ملانین شود. ملانین ماده ای است که به پوست، مو و چشم شما رنگ می دهد. این مشکل در افرادی با رنگ پوست متوسط تا تیره شایع تر است، اما برای هر کسی ممکن است اتفاق بیفتد.
برخی از علل احتمالی هایپرپیگمنتاسیون عبارتند از:
- جای زخم در حال بهبود
- التهاب پوستی
- تغییرات هورمونی مانند بارداری
- برخی از داروها
- عفونت ها
- بیماری های خود ایمنی
درمان هایپرپیگمنتاسیون
اولین قدم در کاهش ظاهر لکه های تیره، درمان وضعیت زمینه ای است که باعث هایپرپیگمنتاسیون شما شده است. ابتدا بیماری های خود ایمنی و شرایط مزمن مانند بیماری آدیسون باید به درستی مدیریت شوند تا انتظار برطرف شدن علائمی مانند هایپرپیگمنتاسیون وجود داشته باشد.
اگر موفق به رفع مشکل زمینه ای شده اید و همچنان با هایپرپیگمنتاسیون دست و پنجه نرم می کنید، گزینه های درمانی متعددی وجود دارد. درمان هایپرپیگمنتاسیون درمانی قطعی نیست و حتی معمولا ضروری هم نیست. برخی مشکلات پزشکی مزمن یا حاد مانند بیماری آدیسون یا تغییرات هورمونی می توانند باعث ایجاد هایپرپیگمنتاسیون به عنوان یک عارضه جانبی شوند، اما تغییر رنگی که ایجاد می شود به خودی خود مشکلی ندارد.
اکثر افرادی که به دنبال درمان هایپرپیگمنتاسیون هستند، این کار را به دلایل زیبایی و نه به عنوان یک درمان پزشکی انجام می دهند. در بخش زیر برخی از درمان های رفع تیرگی پوست آورده شده است که می تواند به روشن شدن پوست مبتلا به هایپرپیگمنتاسیون کمک کند. موثرترین درمان‌ها آن‌هایی هستند که از ترکیب چند روش درمانی به صورت همزمان استفاده می‌کنند.
۱. کرم های روشن کننده
محصولات متنوعی بدون نسخه (OTC) و نسخه ای وجود دارند که می توانند پوست را روشن کنند، اگرچه متخصصان هشدار می دهند که از هیچ نوع مایع سفید کننده برای روشن کردن پوست خود استفاده نکنید.
به جای سفید کننده، بسیاری از این محصولات حاوی عوامل روشن کننده موضعی پوست هستند و شامل ترکیباتی مانند موارد زیر می شوند:
- هیدروکینون
- فلووسینولون استونید
- اسید سالیسیلیک
- دایمتیکون
- دی اکسید تیتانیوم
- اسید ترانکسامیک
- ترتینوئین
- سیسپرا
هیدروکینون جلوی تداخل ملانین را می‌گیرد. فلووسینولون استونید یک کورتیکواستروئید موضعی است که برای درمان التهاب استفاده می شود. هر دوی این محصولات می توانند در درمان هایپرپیگمنتاسیون موثر باشند اما عوارض جانبی مانند سوزش یا تحریک دارند. اسید سالیسیلیک، دایمتیکون و دی اکسید تیتانیوم نیز به طور رایج در انواع محصولات مراقبت از پوست یافت می شوند و کاربردهای متعددی دارند.
همچنین برخی مواد رایج و اغلب طبیعی دیگری در بسیاری از محصولات روشن کننده پوست وجود دارند که به روش های مختلف مانند کاهش التهاب رنگ پوست را یکدست می‌کنند. این موارد عبارتند از:
- عصاره شیرین بیان
- ویتامین C
- اسید کوجیک
- اسید آزلائیک
در صورت مشاهده عوارض جانبی مانند سوزش یا تحریک در هنگام استفاده از محصولات روشن کننده پوست، با پزشک یا متخصص پوست خود صحبت کنید.
۲. رتینوئیدها
رتینوئید یک اصطلاح کلی است که برای توصیف تعدادی از محصولات مشتق شده از ویتامین A استفاده می شود. این محصولات برای اولین بار در دهه 1970 توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان آکنه تأیید شدند.
رتینول نوع خاصی از رتینوئید است که می تواند به یکدست شدن رنگ، بافت و هایپرپیگمنتاسیون پوست کمک کند. آنها در فرمولاسیون های تجویزی و همچنین در انواع محصولات مراقبت از پوست بدون نسخه در دسترس هستند.
به خاطر داشته باشید که با اینکه این محصولات تاثیرگذار هستند اما با خطراتی همراه هستند. رتینوئیدها پوست شما را نسبت به خورشید حساس تر می کنند، بنابراین همیشه باید همراه با کرم ضد آفتاب استفاده شوند. متخصصان پوست همچنین پیشنهاد می کنند با محصولاتی شروع کنید که کمترین غلظت رتینوئید را دارند.
۳. لایه برداری شیمیایی
لایه برداری شیمیایی با حذف نواحی تیره سطحی روی پوست عمل می کند. این درمان ها به ویژه در افرادی با پوست تیره و در رفع هایپرپیگمنتاسیون ناشی از عواملی مانند آسیب ناشی از آفتاب موثر هستند.
برخلاف محصولات یا کرم های روزانه مراقبت از پوست، لایه برداری شیمیایی به عنوان یک درمان فردی اعمال می شود و نباید به صورت روزانه استفاده شود. انواع مختلفی از فرآورده های لایه برداری شیمیایی وجود دارد و شما باید برای انتخاب بهترین گزینه برای درمان هایپرپیگمنتاسیون خود به یک متخصص زیبایی مراجعه کنید یا با متخصص پوست خود صحبت کنید.
استفاده بیش از حد یا با غلظت اشتباه از لایه بردارهای شیمیایی می تواند برای پوست شما مضر یا تحریک کننده باشد.
برخی از ترکیبات رایج تر استفاده شده در لایه برداری شیمیایی عبارتند از:
- اسید تری کلرواستیک
- اسید گلیکولیک
- اسید لاکتیک
- اسید پیرویک
- اسید سالیسیلیک
- محلول جسنر (رزورسینول، اسید سالیسیلیک و اسید لاکتیک در اتانول)
- ترتینوئین
۴. لیزر درمانی
اخیرا لیزر درمانی برای رفع مشکلات پوستی متعددی از جمله تیرگی پوست یا هایپرپیگمنتاسیون محبوبیت پیدا کرده است. چندین نوع لیزر درمانی وجود دارد که از نظر رنگدانه لیزر و همچنین طول موج متفاوت هستند.
اینها درمان های تخصصی هستند که باید توسط متخصص پوست یا سایر متخصصان دارای مجوز انجام شوند. با این حال، برخی از محصولات جدید خانگی برای بهره مندی از این مزایا وارد بازار شده اند، مانند نور درمانی قرمز که به یکدست شدن رنگ پوست و کاهش التهاب کمک می کند.
با این حال، درمان هایپرپیگمنتاسیون با لیزر می تواند پیچیده باشد، بنابراین مهم است که با پزشک خود در مورد اینکه آیا این درمان گزینه مناسبی برای شما است صحبت کنید.
۵. میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن درمانی است که شامل استفاده از دستگاه یا ماده کریستالی برای برداشتن فیزیکی لایه بالایی پوست شما می شود. این درمان ها درست مانند لایه برداری های شیمیایی، معمولاً برای کمک به درمان آسیب های سطحی و یکدست کردن رنگ پوست استفاده می شوند.
محصولات و دستگاه های میکرودرم ابریژن خانگی هم وجود دارد، اما اکثر مطالعاتی که بهبود بالینی در هایپرپیگمنتاسیون را نشان دادند، میکرودرم انجام شده توسط متخصصان پوست را بررسی کردند.
۶. درمان های خانگی هایپرپیگمنتاسیون
درمان های خانگی در درمان مشکلات هایپرپیگمنتاسیون موثر نیستند.
اگرچه می توانید از درمان های خانگی با استفاده از فرآورده های میوه ای استفاده کنید، اما معمولا نتایج قابل توجه تری را با سرعت بیشتری با محصولات بدون نسخه یا نسخه ای که از همان نوع مواد تشکیل شده در دوزهای بسیار غلیظتر استفاده می کنند، مشاهده خواهید کرد.
در چه نواحی از بدن می توان درمان را انجام داد؟
هایپرپیگمنتاسیون می تواند در هر ناحیه از بدن شما ایجاد شود، اما بسیاری از افرادی که به دنبال درمان هستند، تمایل به درمان تغییر رنگ صورت دارند. به عنوان مثال ملاسما، نوعی هایپرپیگمنتاسیون است که می تواند در دوران بارداری ایجاد شود.
در صورت تمایل به استفاده از درمان های نواحی دیگر بدن بر روی صورت خود، حتما برنامه درمانی خود را با پزشک خود در میان بگذارید. پوست صورت نسبت به سایر نقاط بدن حساس تر است و در صورتی که از محصولاتی که برای مصارف دیگر طراحی شده اند روی صورت خود استفاده کنید، ممکن است منجر به تحریک پوستی شود.
چه کسی کاندیدای درمان هایپرپیگمنتاسیون است؟
هر کسی که دچار هایپرپیگمنتاسیون باشد، کاندیدای درمان است. با این حال، اگر تغییر رنگ پوست شما ناشی از یک اختلال پزشکی دیگر مانند بیماری آدیسون باشد، ممکن است برای بهبود هایپرپیگمنتاسیون خود به درمان های دیگری نیاز داشته باشید.
در مورد نگرانی های خاص پوستی خود و بهترین راه برای درمان هایپرپیگمنتاسیون خود با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض جانبی درمان تیرگی پوست چیست؟
عوارض جانبی درمان های طراحی شده برای هایپرپیگمنتاسیون به نوع درمانی که انتخاب می کنید بستگی دارد. کرم ها و لوسیون های موضعی می توانند باعث تحریک پوست یا قرمزی شوند. درمان های لیزری و سایر درمان های کلینیکی نیز این پتانسیل را دارند که مشکل را بدتر کنند و لکه های تیره یا آسیب های جدید ایجاد کنند.
در مورد بهترین درمان ها برای نوع پوست خود با پزشک خود صحبت کنید. همچنین ممکن است بخواهید به سایر شرایط زمینه ای که می تواند در ایجاد هایپرپیگمنتاسیون نقش داشته باشد رسیدگی کنید، در غیر این صورت ممکن است از درمان انتخابی خود نتیجه نگیرید.
روش های جایگزین درمان تیرگی پوست
درمان های جایگزین برای هایپرپیگمنتاسیون ممکن است شامل داروهای سیستمیک یا درمان های هورمونی باشد. به عنوان مثال، اگر هایپرپیگمنتاسیون شما ناشی از عدم تعادل هورمونی باشد، درمان این عدم تعادل ممکن است روند هایپرپیگمنتاسیون را متوقف کند و هر ناحیه تیره موجود ممکن است پس از درمان با گذشت زمان محو شود.
درک اینکه چرا دچار هایپرپیگمنتاسیون می شوید، اغلب اولین قدم برای درمان تغییر رنگ است.
پیشگیری از هایپرپیگمنتاسیون
شما نمی توانید از هر نوع تغییر رنگ پوست جلوگیری کنید. برخی از مشکلات هایپرپیگمنتاسیون ناشی از شرایطی مانند بارداری هستند و قابل اجتناب نیستند.
با این حال، آسیب ناشی از آفتاب یکی از عوامل اصلی تغییر رنگ پوست و لکه های تیره است، بنابراین اقداماتی برای محافظت از پوست در برابر اشعه های خورشید می تواند تا حد زیادی در پیشگیری از هایپرپیگمنتاسیون کمک کند. برای جلوگیری از تغییر رنگ ناشی از آفتاب سوختگی، حتما از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و پوست خود را در برابر آفتاب محافظت کنید.
جمع بندی
هایپرپیگمنتاسیون زمانی اتفاق می افتد که پوست شما در مناطقی که ملانین زیادی تولید می شود تیره شود. این نواحي تیره معمولا مضر نیستند، اما گاهی افراد به دلایل زیبایی به دنبال درمان آنها هستند.
اگر تصمیم دارید نواحی تیره تر پوست خود را برطرف کنید، محصولات و روش های تجویزی و بدون نسخه وجود دارد، اما اگر از کمک یک متخصص پوست یا سایر متخصصان آموزش دیده کمک بگیرید، ممکن است نتایج بهتری بگیرید.
سوالات متداول
۱. آیا هایپرپیگمنتاسیون به طور کامل قابل درمان است؟
دلایل زیادی برای تغییر رنگ یا توناژ پوست شما وجود دارد. در برخی موارد، هایپرپیگمنتاسیون ممکن است به طور کامل درمان شود یا حتی به مرور زمان به خودی خود محو شود. برای یافتن موثرترین درمان با پزشک خود در مورد علت تغییر رنگ پوست خود صحبت کنید.
۲. درمان هایپرپیگمنتاسیون چقدر طول می کشد؟
بسیاری از درمان های مورد استفاده برای هایپرپیگمنتاسیون تنها در صورت ادامه درمان موثر خواهند بود. برخی از درمان ها، مانند لیزر درمانی یا لایه برداری شیمیایی، برای داشتن اثرات ماندگارتر در نظر گرفته شده اند.
