کیست سباسه، مهمان ناخوانده‌ایست که گاه در زیر پوست ما ظاهر می‌شود. منشاء این توده‌های کیسه مانند خوش خیم، از غدد چربی پوست (غدد سباسه) است و در نواحی مختلف بدن، به خصوص صورت، سر، گردن و پشت خود را نشان می‌دهند.
علائم کیست سباسه
کیست سباسه معمولاً علائم خاصی ندارد و بسیاری از افراد تا زمانی که کیست بزرگ یا دردناک نشود، متوجه آن نمی‌شوند.
با این حال، برخی از علائم رایج کیست سباسه عبارتند از:
- توده نرم و متحرک زیر پوست: کیست های سباسه به صورت توده های نرم و متحرک زیر پوست لمس می شوند.
- اندازه: اندازه این کیست ها می تواند از چند میلی متر تا چند سانتی متر متغیر باشد.
- درد: در بیشتر موارد، کیست ها دردناک نیستند، مگر اینکه عفونی شوند.
- قرمزی و تورم: عفونت کیست، آن را قرمز، متورم و دردناک می کند.
سایر علائم کیست سباسه:
- ترشحات چرکی: در صورت عفونت کیست، ممکن است از آن چرک خارج شود.
- خونریزی: در موارد نادر، کیست سباسه ممکن است خونریزی کند.
- زخم: گاه کیست سباسه پاره شده و زخم ایجاد می کند.
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، بخصوص اگر همراه با درد، قرمزی، تورم یا ترشحات چرکی باشد، به پزشک مراجعه کنید.
پزشک با معاینه پوست می‌تواند کیست سباسه را تشخیص دهد. در برخی موارد، ممکن است برای تأیید تشخیص، سونوگرافی یا آزمایش خون انجام شود.
علل کیست سباسه
کیست سباسه زمانی ایجاد می‌شود که غدد چربی پوست (غدد سباسه) بیش از حد چربی تولید می‌کنند یا مجرای غدد مسدود می‌شود. این چربی اضافی در غدد جمع شده و کیست را به وجود می‌آورد.
عوامل اصلی ایجاد کیست سباسه:
- تولید بیش از حد چربی: برخی عوامل هورمونی، ژنتیکی یا رژیم غذایی می‌توانند باعث تولید بیش از حد چربی توسط غدد سباسه شوند.
- انسداد مجرای غدد: سلول‌های مرده پوست، چربی و یا سایر مواد می‌توانند مجرای غدد سباسه را مسدود کنند و مانع از خروج چربی شوند.
- آسیب به پوست: زخم‌ها، بریدگی‌ها و سایر آسیب‌های پوستی می‌توانند به غدد سباسه آسیب برسانند و خطر ابتلا به کیست را افزایش دهند.
کیست سباسه در افراد جوان و میانسال شایع‌تر است و مردان بیشتر از زنان به کیست سباسه مبتلا می‌شوند. اگر سابقه خانوادگی کیست سباسه دارید، احتمال ابتلا به آن بیشتر است.
برخی بیماری‌ها مانند سندرم رودنشتاین-هورنتر و سندرم گاردنر می‌توانند خطر ابتلا به کیست سباسه را افزایش دهند.
در بیشتر موارد، کیست سباسه خوش خیم است و جای نگرانی نیست. با این حال، در موارد نادر، کیست سباسه می‌تواند سرطانی شود. اگر کیست سباسه شما به سرعت رشد می‌کند، دردناک است یا تغییر رنگ می‌دهد، به پزشک مراجعه کنید.
درمان کیست سباسه
درمان کیست سباسه به علائم و اندازه آن بستگی دارد. در بیشتر موارد، کیست های سباسه به خودی خود و بدون نیاز به درمان از بین می روند.
روش های درمان کیست سباسه
- مشاهده و انتظار: در بیشتر موارد، کیست های کوچک سباسه به خودی خود و بدون نیاز به درمان از بین می روند. پزشک ممکن است توصیه کند که منتظر بمانید و ببینید آیا کیست به طور خود به خود از بین می رود یا خیر.
- آنتی بیوتیک‌ها: اگر کیست سباسه عفونی شود، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند.
- تزریق استروئید: تزریق استروئید می تواند به کاهش التهاب و درد کیست های بزرگ کمک کند.
- جراحی: کیست های بزرگ، دردناک یا عفونی که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن داشته باشند.
- لیزر: لیزر می تواند برای تخریب کیست های سباسه بدون نیاز به جراحی استفاده شود.
- تخلیه با سوزن: در این روش، پزشک با استفاده از سوزن، محتویات کیست را تخلیه می کند.
انتخاب روش درمان
انتخاب روش درمان کیست سباسه به عوامل مختلفی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
- اندازه کیست: کیست های بزرگتر ممکن است نیاز به درمان تهاجمی تری مانند جراحی داشته باشند.
- علائم: کیست های دردناک یا عفونی ممکن است نیاز به درمان فوری با آنتی بیوتیک یا جراحی داشته باشند.
- سابقه پزشکی: اگر سابقه بیماری های پوستی دارید، ممکن است برخی از روش های درمانی برای شما مناسب نباشد.
- ترجیحات شخصی: شما می توانید با پزشک خود در مورد گزینه های مختلف درمانی صحبت کنید و بهترین روش را برای خود انتخاب کنید.
مراقبت های بعد از درمان:
پس از درمان کیست سباسه، مهم است که از دستورات پزشک خود پیروی کنید. این دستورالعمل ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مصرف آنتی بیوتیک: اگر کیست شما عفونی شده بود، باید آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید.
- مراقبت از زخم: اگر کیست شما با جراحی برداشته شده است، باید از زخم خود مراقبت کنید تا از عفونت جلوگیری شود.
- مراجعه به پزشک: باید به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید تا روند بهبودی شما را بررسی کند.
در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت مانند قرمزی، تورم، درد یا ترشحات چرکی، به پزشک خود مراجعه کنید.
نکاتی برای پیشگیری از کیست سباسه
- شستشوی روزانه پوست: شستشوی روزانه پوست با شوینده ملایم می تواند به از بین بردن چربی اضافی و سلول های مرده پوست و کمک به جلوگیری از انسداد غدد سباسه کمک کند.
- استفاده از کرم ضد آفتاب: استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر می تواند از آسیب اشعه ماوراء بنفش خورشید به پوست و غدد سباسه کمک کند.
- مصرف غذاهای سالم: مصرف غذاهای سالم و سرشار از میوه و سبزیجات می تواند به سلامت پوست و غدد سباسه کمک کند.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد، کیست های سباسه بی خطر هستند و نیازی به مراجعه به پزشک نیست. با این حال، در برخی موارد، مراجعه به پزشک ضروری است.
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- کیست بزرگ: اگر کیست سباسه شما بزرگتر از 2 سانتی متر باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
- درد: اگر کیست سباسه شما دردناک است، باید به پزشک مراجعه کنید.
- قرمزی و تورم: اگر کیست سباسه شما قرمز و متورم شده است، باید به پزشک مراجعه کنید.
- ترشحات چرکی: اگر از کیست سباسه شما چرک خارج می شود، باید به پزشک مراجعه کنید.
- خونریزی: اگر کیست سباسه شما خونریزی می کند، باید به پزشک مراجعه کنید.
- زخم: اگر کیست سباسه شما پاره شده و زخم ایجاد کرده است، باید به پزشک مراجعه کنید.
- عود مکرر: اگر کیست های سباسه شما به طور مکرر عود می کنند، باید به پزشک مراجعه کنید.
همچنین، اگر سابقه خانوادگی سرطان پوست دارید، باید به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا از نظر کیست های سباسه سرطانی بررسی شوید.
در صورت مشاهده هر گونه توده یا ضایعه جدید روی پوست، به خصوص اگر دردناک، قرمز یا متورم است، به پزشک مراجعه کنید.
