چندین دارو برای کاهش علائم تبخال وجود دارد، از جمله آسیکلوویر، فاموایر و والاسیکلوویر.
بر اساس تخمین مراکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC)، از هر 5 نفر در ایالات متحده، 1 نفر به یک عفونت منتقله از راه جنسی (STI) مبتلا است.
این مقاله به رایجترین درمانهای تبخال میپردازد، برخی تکنیکهای مراقبت خانگی را که فرد میتواند در نظر بگیرد فهرست میکند و زمانهایی را که فرد باید آزمایش دهد، بررسی میکند. همچنین به برخی سوالات متداول در مورد درمانهای تبخال پاسخ میدهد.
ویروس تبخال چیست؟
تبخال یک عفونت منتقله از راه جنسی (STI) شایع است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-۱) و نوع ۲ (HSV-۲) ایجاد میشود. این ویروس میتواند از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
تبخال دهانی اغلب ناشی از عفونت HSV-۱ است و میتواند باعث ایجاد تاول یا زخم در دهان یا اطراف آن شود. عفونت HSV-۲ نیز اغلب باعث ایجاد تاول و زخم در ناحیه تناسلی یا اطراف آن میشود. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به تبخال هیچ علائمی ندارند.
این ویروس از طریق استفاده مشترک از توالت، رختخواب، استخر یا سطوحی مانند پیشخوان یا دستگیره درها قابل انتقال نیست.
انواع داروهای تبخال
رایج ترین درمانهای تبخال به شکل قرص هستند. این داروها میتوانند شامل داروهای ضد ویروسی آسیکلوویر، فامسیکلوویر و والاسیکلوویر باشند.
طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC)، نوع درمانی که فرد دریافت میکند میتواند به این بستگی داشته باشد که آیا اولین عفونت را تجربه میکند یا عودکننده است:
عفونت اولیه: پس از تشخیص اولیه، افراد باید تحت درمان ضد ویروسی قرار گیرند. این به این دلیل است که عفونتهای اولیه میتوانند باعث علائم شدید شوند.
عود: طبق گفته CDC، اکثر افراد مبتلا به اولین عفونت HSV-۲، علائم عودکنندهای را تجربه میکنند که ناحیه تناسلی را تحت تاثیر قرار میدهد. درمان ضد ویروسی میتواند به کاهش شدت علائم، مدت زمان آنها و دفعات شیوع کمک کند.
نگهدارنده: افراد مبتلا به عود مکرر تبخال نوع ۲ میتوانند درمان نگهدارنده دریافت کنند که تعداد دفعات عود را کاهش میدهد. این شامل مصرف طولانی مدت داروهای ضد ویروسی است. انجام این کار همچنین میتواند در صورت ترکیب با روشهای پیشگیری از بارداری مانند کاندوم، انتقال ویروس بین شرکای جنسی را کاهش دهد.
چه زمانی درمان تبخال ضروری است؟
درمان تبخال با هدف کاهش شدت و دفعات عود علائم انجام می شود. با این حال، هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد. هنگامی که ویروس وارد بدن شود، هرگز به طور کامل از بین نمی رود.
در صورت بروز علائم، افراد باید به پزشک مراجعه کنند. همچنین هر کسی که بدون استفاده از روشهای پیشگیری مانند کاندوم، رابطه جنسی دهانی، مقعدی یا واژینال با فرد مبتلا به تبخال داشته باشد، باید با پزشک تماس بگیرد.
تبخال میتواند باعث ایجاد تاول در دهان یا اطراف آن یا ناحیه تناسلی شود. سپس این تاولها ترکیده و زخمهای باز و دردناکی ایجاد میکنند که ممکن است حداقل 1 هفته طول بکشد تا بهبود یابند.
علائم ممکن است به خودی خود برطرف شوند و بعداً در چیزی که برخی آن را “عوارض” یا “شعله ور شدن” می نامند، دوباره ظاهر شوند.
برخی از عوامل محرک که می توانند باعث عود علائم تبخال شوند عبارتند از:
- نور ماوراء بنفش
- دخانیات
- الکل
- استرس
- بیماری
- اصطکاک در ناحیه تناسلی
- ضعف سیستم ایمنی
- دوران قاعدگی
درمان های فوری و سریع تبخال
پزشکان ممکن است برای کمک به کنترل علائم تبخال، یکی از داروهای ضد ویروسی زیر را تجویز کنند. فرد همچنین می تواند برای تسکین علائم در خانه اقداماتی را انجام دهد.
لطفا توجه داشته باشید که نویسنده این مقاله این محصولات را امتحان نکرده است. تمام اطلاعات ارائه شده صرفاً مبتنی بر تحقیق و در زمان انتشار صحیح هستند.
۱. آسیکلوویر
آسیکلوویر (Zovirax) معمولاً به شکل قرص خوراکی عرضه می شود، اما به صورت کرم، پماد و مایع قابل نوشیدن نیز موجود است.
این معمولاً اولین درمان برای تبخال است. پزشکان عمدتاً آن را برای تبخال تناسلی تجویز می کنند، اما ممکن است آن را برای تبخال، آبله مرغان و زونا که ناشی از عفونت با ویروس هرپس نیز می باشد، تجویز کنند.
فرد باید درمان را به محض مشاهده هر گونه علائمی شروع کند و تا زمانی که پزشک توصیه می کند به مصرف آن ادامه دهد.
مقدار مصرف تجویز شده برای افراد مختلف متفاوت است. با این حال، فرد می تواند انتظار داشته باشد که آن را طبق دستور پزشک، دو تا پنج بار در روز مصرف کند.
دوزهای توصیه شده برای عفونتهای اولیه، درمان اپیزودیک و درمان نگهدارنده عفونتهای HSV-2 عبارتند از:
- عفونت اولیه: 400 میلی گرم (میلی گرم) سه بار در روز به مدت 7-10 روز
- درمان اپیزودیک: 800 میلی گرم دو یا سه بار در روز به مدت 5 روز
- درمان نگهدارنده: 400 میلی گرم دو بار در روز
در صورت داشتن مشکل در کلیه، پزشک ممکن است دوز مصرفی را تغییر دهد.
شستن کامل دست ها قبل از استفاده از کرم آسیکلوویر روی ناحیه آسیب دیده مهم است.
برخی از عوارض جانبی این دارو عبارتند از:
- سرگیجه
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- درد مفاصل
- خستگی
- بی قراری
- ریزش مو
- تغییرات بینایی
آسیکلوویر می تواند با طیف وسیعی از داروها از جمله برخی آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد افسردگی و داروهای مسکن مانند آسپرین و ایبوپروفن تداخل داشته باشد. فرد باید قبل از شروع درمان با آسیکلوویر، پزشک را در جریان هر گونه دارویی که مصرف می کند قرار دهد.
در صورت بارداری، شیردهی یا قصد بارداری، فرد قبل از مصرف آسیکلوویر باید با پزشک صحبت کند.
۲. فامسیکلوویر (فاموایر)
فامسیکلوویر (فاموایر) به صورت قرص عرضه می شود و می تواند برای درمان عود اولیه و عودکننده تبخال دهانی و تناسلی و همچنین زونا استفاده شود.
مقدار مصرف دارو متفاوت است، اما به طور کلی افراد دو تا سه بار در روز قرص مصرف می کنند. پزشکان معمولاً این دارو را برای مدت کوتاهی تجویز می کنند، اما پیروی دقیق از دستورالعمل های پزشک بسیار مهم است.
دوز مصرف رایج به شرح زیر است:
- عفونت اولیه: 250 میلی گرم سه بار در روز به مدت 7-10 روز
- درمان اپیزودیک: 1 گرم دو بار در روز به مدت 1 روز؛ 500 میلی گرم یک بار به دنبال 250 میلی گرم دو بار در روز به مدت 2 روز؛ یا 125 میلی گرم دو بار در روز به مدت 5 روز
- درمان نگهدارنده: 250 میلی گرم دو بار در روز
شایع ترین عوارض جانبی عبارتند از:
- سردرد
- تهوع
- اسهال
- نفخ
- خستگی
- حساسیت پوستی
- دردناک شدن دوره های قاعدگی
مصرف فامسیکلوویر در دوران بارداری بی خطر است.
با این حال، افرادی که سابقه نارسایی کلیه یا مسمومیت کبدی دارند، ممکن است نتوانند فامسیکلوویر مصرف کنند. این افراد قبل از شروع درمان با فامسیکلوویر باید با پزشک صحبت کنند.
۳. ولاسیکلوویر (والترکس)
ولاسیکلوویر (والترکس) به صورت قرص عرضه می شود. فرد به طور معمول روزی دو بار یک قرص مصرف می کند.
پزشکان معمولاً ولاسیکلوویر را برای مدت کوتاهی تجویز می کنند، اگرچه برخی افراد آن را برای مدت طولانی تری مصرف می کنند. فرد باید در مورد مدت درمان با پزشک صحبت کند.
دوز مصرف رایج ولاسیکلوویر به شرح زیر است:
- عفونت اولیه: 1 گرم دو بار در روز به مدت 7-10 روز
- درمان اپیزودیک: 1 گرم یک بار در روز به مدت 5 روز، یا 500 میلی گرم دو بار در روز به مدت 3 روز
- درمان نگهدارنده: 1 گرم یک بار در روز، یا 500 میلی گرم یک بار در روز
با این حال، برای افرادی که سالانه تا 10 مورد عود تبخال را تجربه می کنند، مصرف روزانه 500 میلی گرم ولاسیکلوویر ممکن است نسبت به سایر دوزها اثربخشی کمتری داشته باشد.
برخی از عوارض جانبی رایج این دارو عبارتند از:
- سردرد
- تهوع و استفراغ
- سرگیجه
- درد معده
در صورت بروز موارد زیر باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد:
- بثورات پوستی
- خارش
- زرد شدن پوست یا چشم
- تب
- گیجی
- خون در ادرار
در صورت بارداری، شیردهی یا قصد بارداری، فرد باید با پزشک صحبت کند. اگر فردی در دوران مصرف ولاسیکلوویر باردار شد، باید با پزشک تماس بگیرد.
درمان خانگی تبخال
برخی از افراد به دنبال راههای طبیعی برای بهبود تبخال هستند. در این صورت، چندین گزینه پیش روی شماست.
با این حال، باید بدانید که اطلاعات کافی برای تأیید استفادهی روتین از این روشهای درمانی تکمیلی برای درمان تبخال وجود ندارد. پیش از استفاده از این روشها حتما با پزشک خود صحبت کنید و این روشها نباید جایگزین درمانهای رایجتر شوند.
هنگام استفاده از مواد جدید روی پوست خود احتیاط کنید. در برخی موارد، این روشهای درمانی ممکن است باعث تحریک یا درماتیت تماسی آلرژیک شوند.
برای مثال، به خوبی شناخته شده است که پروپولیس، که در ادامه به آن اشاره میشود، میتواند در برخی افراد باعث درماتیت تماسی آلرژیک شود. بهتر است قبل از استفاده از این روش درمانی، ابتدا با متخصص پوست خود صحبت کنید.
همچنین میتوانید قبل از استفاده از آن روی ناحیه آسیب دیده، مقداری از آن را روی قسمت کوچکی از پوست، مانند قسمت داخلی ساعد، تست کنید تا ببینید چه واکنشی نشان میدهید. این کار تست حساسیت نامیده میشود.
۱. سرکه سیب
بر اساس تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۹، بسیاری از افراد به دلیل خاصیت مبارزه با باکتریها، ویروسها و سایر میکروبهای سرکه سیب، به استفاده از آن به عنوان درمانی برای تبخال علاقهمند هستند.
با این حال، سرکه سیب به صورت غلیظ برای استفاده مستقیم روی تبخال بسیار قوی است و میتواند باعث تحریک جدی پوست شما شود. حتما قبل از استفاده آن را رقیق کنید و سپس فقط یک یا دو بار در روز استفاده کنید.
۲. روغنهای ضروری
تحقیقات نشان دادهاند که انواع روغنهای ضروری – که روغنهای غلیظ حاوی ترکیبات گیاهی هستند – اثرات مهارکنندهای بر ویروس هرپس سیمپلکس که باعث تبخال میشود، دارند.
اگرچه تحقیقات محدود است، اما مطالعهای در سال ۲۰۱۵ نشان داد که انواع روغنهای ضروری ممکن است تکثیر ویروسی ویروس هرپس را کند یا از آن جلوگیری کند و به بهبود و پیشگیری از تبخال کمک کند.
بر اساس آن مطالعه و یک مطالعه قدیمیتر در سال ۲۰۰۷، روغنهای ضروری زیر اثرات ضد ویروسی علیه ویروس هرپس نشان میدهند:
- روغن مریم گلی
- روغن نعناع
- روغن درخت چای
- روغن میخک
- روغن دارچین
- روغن ریحان
- روغن زنجبیل
- روغن آویشن
- روغن زوفا
- روغن صندل
- روغن زاتاریا مولتیفلورا
- روغن اکالیپتوس کازیا
- روغن آرتمیسیا کرمانسنس
متأسفانه، بخش زیادی از تحقیقات روی روغنهای ضروری و ویروس هرپس سیمپلکس ۱ قدیمی است.
مطالعهای در سال ۲۰۰۱ نشان داد که روغن درخت چای برخی اثرات ضد ویروسی را نشان میدهد که میتواند به مبارزه با ویروس هرپس سیمپلکس کمک کند، در حالی که مطالعه دیگری در آزمایشگاه در سال ۲۰۰۳ نشان میدهد که روغن نعناع در مبارزه با هر دو ویروس هرپس سیمپلکس ۱ (HSV-1) و ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲ (HSV-2) موثر است.
مطالعهای در سال ۲۰۰۷ نشان میدهد که روغنهای ضروری زنجبیل، آویشن، زوفا و صندل حتی ممکن است برای درمانهای مؤثر برای نسخههای مقاوم به دارو این ویروس موثر باشند.
قابل توجه است که این مطالعات محدودیتهایی دارند و ممکن است شواهد حکایتی باشند. هر دو مطالعه از سلولهای تبخال میمونها، نه انسان، استفاده کردند. بعلاوه، آنها به صورت آزمایشگاهی (درون لوله آزمایش یا ظرف کشت) انجام شدند.
تحقیقات بیشتری برای تأیید میزان اثرات ضد ویروسی این روغنها روی انسان مورد نیاز است.
همانطور که در مورد سرکه سیب گفته شد، قبل از مالیدن روی پوست خود، هر گونه روغن ضروری را در یک روغن حامل رقیق کنید و به محض احساس سوزن سوزن شدن ناشی از تبخال در حال ظهور، آن را استفاده کنید.
در حالی که تحقیقات نشان میدهد که روغنهای ضروری دارای فواید سلامتی هستند، سازمان غذا و دارو (FDA) بر خلوص یا کیفیت روغنهای ضروری نظارت یا مقررات خاصی ندارد. قبل از شروع استفاده از روغنهای ضروری، مهم است با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی صحبت کنید و حتما کیفیت محصولات یک برند را بررسی کنید. قبل از امتحان یک روغن ضروری جدید، همیشه تست حساسیت انجام دهید.
۳. عسل کانوکا
عسل پیش از این به خاطر کمک به بهبود زخمها و جراحات پوستی شناخته شده بود، مطالعهای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که عسل کانوکا، که از درخت مانوکا در نیوزلند به دست میآید، میتواند برای درمان تبخال نیز مفید باشد.
در واقع، کارآزمایی بالینی تصادفیسازیشده در مقیاس بزرگ نشان داد که به نظر میرسد یک نوع درجه پزشکی از این عسل در درمان تبخال به اندازه آسیکلوویر موثر است.
۴. پروپولیس
مانند عسل، پروپولیس محصول دیگری از زنبور عسل است که برای بهبود زخمها و ضایعات پوستی امیدوارکننده به نظر میرسد. بر اساس تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۶، خواص ضد ویروسی پروپولیس میتواند آن را به گزینهای برای بهبود سریعتر تبخال تبدیل کند.
۵. عصاره بادرنجبویه
تحقیقات در این زمینه قدیمی است، اما مطالعهای در سال ۲۰۰۸ نشان میدهد که استفاده موضعی عصاره بادرنجبویه، که گیاهی از خانواده نعناع است، اثر مهارکنندهای بر ویروس هرپس سیمپلکس که باعث تبخال میشود، دارد. نویسندگان این مطالعه پیشنهاد میکنند که بادرنجبویه میتواند برای درمان ویروس هرپس سیمپلکس استفاده شود، اما خاطر نشان میکنند که به کارآزماییهای بالینی بیشتری نیاز است.
یک گزارش موردی در سال ۲۰۲۰ نشان داد که استفاده از ژلی حاوی بادرنجبویه به همراه عصارهی گل راعی، اسطوخودوس، شیرین بیان و جینسینگ سیبریایی به عنوان جایگزینی موثر و سریعالاثر برای داروهای بدون نسخه تبخال عمل کرده است.
با این حال، برای تعیین میزان اثرات درمانی این روش درمانی به مطالعات گستردهتری نیاز است.
طبق بررسی تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۵، بادرنجبویه همچنین به صورت کپسول موجود است و برای اهداف درمانی مختلف دیگری استفاده میشود.
۶. ليزين
بر اساس مرور تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۷، مطالعات نشان دادهاند که افرادی که ليزين مصرف میکنند، احتمال کمتری برای عود تبخال دارند. با این حال، این مطالعات محدودیتهایی دارند و برخی از شواهد متناقض هستند.
به عنوان مثال، هیچ دوز بهینه یا حتی نوع خاصی از فرآورده ليزين توصیه نشده است. با این حال، به نظر میرسد دوزهای بالاتر از ۳ گرم در روز “تجربه ذهنی” بیمار از بیماری را بهبود میبخشد.
همچنین، تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۵ نشان میدهد که استفاده از ليزين از بروز تبخال جلوگیری نمیکند، اما امتحان کردن آن ضرری ندارد.
این اسید آمینه ضروری به صورت مکمل خوراکی یا کرم در دسترس است.
مهم است بدانید که سازمان غذا و دارو (FDA) نظارت ضعیفی روی مکملهای خوراکی بدون نسخه، از جمله ليزين، دارد. قبل از مصرف هر گونه مکمل خوراکی، باید ابتدا آن را با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی در میان بگذارید. تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۸ نشان میدهد که برخی از مکملها ممکن است با داروهای فعال ترکیب شده باشند که برای شما مضر باشد.
۷. سایر درمان های خانگی
فرد میتواند برای تسکین علائم تبخال در خانه اقداماتی انجام دهد، اما در صورت عدم تاثیر این راهکارها باید با پزشک تماس بگیرد.
آکادمی پوست آمریکا موارد زیر را توصیه میکند:
- قرار دادن یخ روی تاولها
- اجتناب از محرکهایی مانند استرس و آفتاب سوختگی
- استفاده از داروهای بدون نسخه روی تاولها
هنگام قرار دادن یخ روی پوست باید احتیاط کرد. برای جلوگیری از سوختگی، بهتر است یخ را قبل از استفاده داخل یک حوله بپیچید.
همچنین فرد میتواند برای تسکین علائم، محصولاتی مانند عسل، روغنها یا ویتامینها را امتحان کند.
تحقیقات نشان میدهد پوشیدن لباس و لباس زیر گشاد و استفاده از داروهای مسکن در صورت دردناک شدن تاولها میتواند مفید باشد. محققان همچنین هشدار میدهند که استفاده از کرمهای ضد ویروس ممکن است خطر مقاومت ویروسی را افزایش دهد.
اگرچه روشهای مراقبت خانگی در دسترستر و کمهزینهتر هستند، اما ممکن است به خصوص در افرادی که علائم شدیدتر یا عودهای مکرر دارند، به اندازه داروهای ضد ویروس مؤثر نباشند. همچنین بسته به نوع درمانی که فرد امتحان میکند، ممکن است عوارض جانبی داشته باشد.
سوالات متداول در مورد درمان تبخال
در زیر به برخی از سوالات متداول در مورد تبخال و گزینههای درمانی موجود پاسخ داده شده است.
۱. آیا برای تبخال دارو لازم است؟
دارو میتواند مدت زمان عود تبخال را کوتاه کند، علائم را تسکین دهد و خطر انتقال تبخال به دیگران را کاهش دهد. بنابراین، پزشکان معمولاً توصیه می کنند که فرد مبتلا به تبخال تحت درمان قرار گیرد.
با این حال، ممکن است افرادی که هیچ علامتی ندارند یا علائم بسیار خفیفی دارند، نیاز به مصرف دارو را احساس نکنند.
فرد باید در مورد مزایای مصرف دارو برای تبخال با پزشک صحبت کند.
۲. اگر تبخال را درمان نکنیم چه اتفاقی میافتد؟
طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC)، تبخال تناسلی میتواند منجر به ایجاد زخمهای دردناک شود که در افراد با سیستم ایمنی ضعیفتر میتواند بدتر باشد. همچنین فرد ممکن است ویروس را به سایر نقاط بدن خود منتقل کند.
در زنان باردار، تبخال ممکن است منجر به سقط جنین شود یا زایمان زودرس را محتملتر کند. فرد همچنین میتواند تبخال را قبل از تولد یا در حین زایمان به نوزاد خود منتقل کند. این میتواند باعث تبخال نوزادی شود که میتواند کشنده باشد.
ممکن است زنان باردار مبتلا به تبخال نیاز به دریافت درمان تبخال در اواخر بارداری و انجام سزارین در صورت داشتن علائم تبخال در هنگام زایمان داشته باشند.
۳. تاثیرگذاری داروهای تبخال چقدر است؟
هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد. با این حال، داروهای تبخال میتوانند به طور مؤثری علائم، عود و خطر انتقال آن به دیگران را کاهش دهند.
مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا مینویسد که درمان نگهدارنده برای تبخال میتواند دفعات عود را در افرادی که به طور مکرر دچار عفونت میشوند، تا ۷۰-۸۰ درصد کاهش دهد.
۴. آیا خواب به درمان تبخال کمک میکند؟
کمبود خواب میتواند تأثیر منفی بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد و فرد را مستعد ابتلا به عفونت تبخال کند. در هنگام خواب، بدن برای مقابله با باکتریها و ویروسهایی که فرد در طول روز در معرض آنها قرار گرفته است، تلاش میکند.
بنیاد ملی خواب آمریکا (National Sleep Foundation) توصیه میکند که افراد ۱۸ تا ۶۴ ساله هر شب ۷ تا ۹ ساعت بخوابند.
برای اینکه به بدن در بهبود از عفونت تبخال کمک کنید، باید سعی کنید میزان توصیه شده خواب را دریافت کنید. همچنین اگر علائم شما شدید یا مداوم است، صحبت با پزشک را در نظر بگیرید.
خلاصه
هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد، اما درمانهای مختلف و تکنیکهای مراقبت خانگی میتوانند علائم را کنترل کنند.
داروهای ضد ویروسی برای تبخال با نسخه پزشک در دسترس هستند و فرد همچنین میتواند آنها را از داروخانههای آنلاین سفارش دهد.