ریزش مو یکی از عوارض جانبی شناخته شده برخی از انواع جراحی است. به خصوص جراحی کاهش وزن با افزایش ریزش مو در دوران نقاهت همراه است. یک مطالعه نشان داده است که 57 درصد از بیماران جراحی کاهش وزن، پس از عمل دچار ریزش مو شدهاند.
با این حال، دیدن ریزش مو بیشتر پس از هر نوع جراحی غیرعادی نیست. در اینجا، دلایل احتمالی ریزش مو پس از جراحی، نحوه درمان و بازگرداندن موهای خود پس از عمل جراحی را بررسی خواهیم کرد.
چه نوع جراحیهایی میتوانند باعث ریزش مو شوند؟
انواع مختلفی از جراحیها با ریزش مو پس از جراحی مرتبط بودهاند:
- جراحی کاهش وزن/بایپس معده
- جراحی قلب (مانند بایپس عروق کرونری)
- جراحی زنان (به ویژه زمانی که در وضعیت ترندلنبرگ انجام شود، جایی که پاها بالاتر از سر قرار میگیرند)
- جراحی سینه (از جمله جراحی بازسازی و بزرگ کردن سینه)
- جراحی شکم (مانند پیوند کبد و برداشتن کیسه صفرا)
- جراحی کاشت مو (این باعث ریزش موی موقت و کوتاه مدت پس از کاشت میشود که طی چند هفته شروع به رشد مجدد میکند)
این لیست کامل نیست. در واقع، به دلیل استرس ناشی از انجام و بهبودی از عمل جراحی، ممکن است پس از هر نوع جراحی، ریزش مو مشاهده شود.
برخی از محققان گفتهاند که عملهای جراحی طولانیتر احتمال دارد منجر به طاسی دائمی شوند.
چه چیزی باعث ریزش مو بعد از عمل جراحی می شود؟
چرا جراحی منجر به ریزش مو می شود؟ در اکثر موارد، علت به یکی (یا ترکیبی) از دلایل زیر خلاصه می شود.
استرس
استرس عامل اصلی در به وجود آمدن ریزش مو بعد از جراحی است. استرس شدید و تروما (چه جسمی و چه عاطفی) می تواند نوعی ریزش مو موقت به نام تلوژن افلوویوم ایجاد کند که می تواند تا 70 درصد از موهای شما را در یک زمان تحت تاثیر قرار دهد.
جراحی سطح کورتیزول (هورمون اصلی استرس) را در بدن افزایش میدهد. ثابت شده است که کورتیزول چرخه رشد مو را مختل میکند که منجر به ریزش ناگهانی مو میشود. وقتی سطح کورتیزول به حالت عادی بازگشت، موهای شما باید شروع به رشد مجدد کنند.
یک مطالعه نشان داد که تنها 4 درصد از بیماران جراحی قلب قبل از عمل احساس اضطراب نکردهاند. بنابراین سطح بالای استرس در بین بیمارانی که جراحی دارند، شایع است و ممکن است تأثیر قابل توجهی بر ریزش مو پس از عمل داشته باشد.
هورمونها
جراحی علاوه بر کورتیزول، میتواند هورمونهای دیگری را نیز در بدن تحت تاثیر قرار دهد. جراحیهای پر استرس نشان دادهاند که تغییرات هورمونی بیشتری ایجاد میکنند و شما را بیشتر مستعد ریزش مو مینمایند.
زنان تحت عمل جراحی هیسترکتومی یا برداشتن تخمدان ممکن است متوجه شوند که تغییرات هورمونی بعدی (یعنی کاهش استروژن) منجر به تغییرات مو میشود. ریزش موی الگوی زنانه پس از یائسگی شایعتر است، به همین دلیل است که HRT میتواند گاهی اوقات به ریزش مو کمک کند.
دارو
برخی داروهایی که قبل، حین و بعد از عمل جراحی استفاده می شوند، ممکن است باعث ریزش مو شوند. به عنوان مثال، شیمی درمانی یک محرک شناخته شده ریزش مو است و اغلب همراه با جراحی برداشتن سرطان تجویز می شود.
بیهوشی
برخی از بیماران پس از بیهوشی عمومی برای جراحی، دچار ریزش مو میشوند که به طور مشخص به آلوپسی آرهآتا(ریزش موی سکهای) معروف است. تحقیقات نشان داده است که هرچه مدت زمان بیشتری در معرض بیهوشی قرار بگیرید، احتمال ریزش مو بیشتر میشود.
فشار
گذراندن زمان طولانی روی میز عمل نیز میتواند باعث ریزش مو شود. این وضعیت به آلوپسی فشاری معروف است و میتواند علائم مختلفی از جمله موارد زیر را داشته باشد:
- تورم یا حساسیت پوست سر
- ایجاد زخم در پوست سر
- ریزش مو بدون زخم یا با زخم در عرض چهار هفته پس از جراحی
چرا موهایم بعد از بستری طولانی در بیمارستان میریزد؟
علت اصلی ریزش مو پس از بستری طولانی در بیمارستان، اغلب ریزش مو ناشی از فشار است. دراز کشیدن طولانی مدت میتواند جریان خون به فولیکولهای مو را محدود کند که منجر به ریزش مو میشود. عوامل دیگری مانند سطح پایین اکسیژن و فشار خون پایین به خاطر بستری طولانی در بیمارستان نیز میتوانند ریزش مو ناشی از فشار را تحریک یا بدتر کنند.
چگونه ریزش مو بعد از عمل جراحی را متوقف کنیم؟
اگرچه همیشه نمیتوان ریزش مو بعد از جراحی را بلافاصله متوقف کرد، اما کارهایی وجود دارد که میتوانید برای کند کردن ریزش مو و تقویت رشد سریع آن انجام دهید. در اینجا چهار روش برای متوقف کردن ریزش مو بعد از جراحی آورده شده است.
مراقبت خوب از موهایتان
برای بهبود سریع ریزش مو، پوست سر و موهای باقی مانده خود را سالم نگه دارید. یک رژیم غذایی سالم داشته باشید، موهای خود را به طور مرتب بشویید و از وسایل حرارتی مانند صافکننده و فرکننده مو دوری کنید.
کاهش استرس
استرس جسمی و روحی از دلایل اصلی ریزش مو پس از جراحی هستند. برای بازیابی مو پس از استرس، لازم است سلامت روان خود را در اولویت قرار دهید. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- هر چقدر برای بهبودی پس از جراحی نیاز دارید، استراحت کنید.
- نگرانیها و تجربیات خود را با یک متخصص سلامت روان در میان بگذارید.
- در صورت نیاز از دوستان و خانواده کمک بخواهید.
- ورزشهای سبک را به برنامه بهبودی پس از جراحی خود اضافه کنید (تحت نظارت پزشک).
مشاوره با یک متخصص مو
متخصصان مو (تریکولوژیستها) در سلامت پوست سر و مو تخصص دارند، بنابراین صحبت با یک متخصص مو میتواند به شما کمک کند تا یک برنامه درمانی پیشگیرانه برای مقابله با ریزش مو پس از جراحی داشته باشید.
ویتامینها برای ریزش مو بعد از عمل جراحی
بعد از هر عمل جراحی، برای بهبودی و تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن برای ترمیم، باید رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید.
برخی جراحیها، به ویژه جراحی کاهش وزن، با کمبودهای طولانی مدت تغذیهای مرتبط هستند. در این موارد، مهم است که نیازهای تغذیهای خود را با تیم جراحی در میان بگذارید و در مورد هرگونه مکمل غذایی که باید مصرف کنید، مشاوره بگیرید.
ویتامینها برای ریزش مو برای همه موثر نیستند. احتمال تاثیرگذاری آنها در صورتی که کمبود مواد مغذی مشخصی داشته باشید، بسیار بیشتر است.
چگونه ریزش مو بعد از عمل جراحی را معکوس کنیم؟
برگشت ریزش مو بعد از جراحی ممکن است نیاز به اقدامات بیشتری داشته باشد. در اینجا برخی از بهترین روشها برای رشد مجدد مو بعد از عمل جراحی آورده شده است:
- صبر کنید – در بسیاری از موارد ریزش مو بعد از جراحی، موها بدون دخالت خود به خود دوباره رشد میکنند. اگر در این بین احساس ناراحتی میکنید، میتوانید با تغییر مدل مو، نازکی موهای خود را پنهان کنید.
- از مینوکسیدیل استفاده کنید – مینوکسیدیل یک محلول موضعی است که جریان خون به پوست سر را افزایش میدهد، بنابراین مواد مغذی بیشتری به فولیکولهای مو میرسد.
- موهای خود را روزانه بشویید – ثابت شده است که شستن روزانه موها باعث کاهش ریزش مو میشود و پوست سر شما را تمیز و سالم نگه میدارد.
- پوست سر خود را ماساژ دهید – ماساژ پوست سر با افزایش جریان خون به فولیکولها باعث رشد مو میشود و همچنین میتواند سطح استرس را کاهش دهد. برای تقویت رشد مجدد مو، روزانه به خود ماساژ پوست سر بدهید.
- پیوند مو را در نظر بگیرید – اگر موهای شما بعد از یک سال یا بیشتر رشد نکرد، ممکن است کاندیدای پیوند مو باشید (هرچند این بستگی به علت ریزش مو دارد).
منابع:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8113177
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3500075
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430848
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27538002
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4793098
https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/article-abstract/608531
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36651100
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5700383
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8144077