آیا عوارض جانبی فیناستراید دائمی هستند؟ بررسی شواهد (۲۰۲۴)

بسیاری از مردانی که تحت درمان ریزش مو می‌باشند، نگران این هستند که آیا عوارض جانبی فیناستراید دائمی است یا فقط یک مشکل موقت است. با توجه به اینکه شایع ترین عوارض جانبی گزارش شده برای این درمان، عوارض جنسی است، می تواند بر روابط، کیفیت زندگی و اعتماد به نفس شما تأثیر بگذارد.

با این حال، خوشحال خواهید شد که بدانید عوارض جانبی فیناستراید احتمالا موقتی هستند. اگرچه گزارش‌های نادری از سندرم پس از فیناستراید وجود داشته است، اما در حال حاضر شواهد کافی مبنی بر اینکه این دارو باعث مشکلات سلامتی مداوم می‌شود وجود ندارد.

برای اطلاعات بیشتر درباره موارد زیر به خواندن این مقاله ادامه دهید:

فیناستراید چیست و چگونه می‌تواند طاسی الگوی مردانه را بهبود بخشد
شایع‌ترین عوارض جانبی فیناستراید
آیا عوارض جانبی فیناستراید موقتی یا دائمی هستند
موثرترین جایگزین‌های فیناستراید

فیناستراید چیست؟

این دارو در ابتدا برای درمان بیماری‌ای به نام هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات ساخته شد، اما به زودی مشخص شد که خواصی دارد که می‌تواند ریزش موی آندروژنتیک را کاهش داده و حتی در برخی موارد معکوس کند. نتایج مصرف خوراکی فیناستراید در رشد مجدد مو بسیار عالی بود، بنابراین به زودی برای درمان طاسی الگوی مردانه تایید شد. این دارو از آن زمان تاکنون به پرکاربردترین داروی ریزش مو برای مردان تبدیل شده است.

فیناستراید چگونه ریزش موی مردانه را کنترل می‌کند؟

این دارو مانع فعالیت آنزیمی به نام ۵-آلفا ردوکتاز می‌شود که این آنزیم تستوسترون را به هورمون مردانه دیگری به نام دی هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌کند. وقتی مقدار زیادی DHT تولید می‌شود، به گیرنده‌های آندروژن خاصی در فولیکول‌های مو متصل می‌شود. این باعث می‌شود فولیکول‌ها کوچک‌تر شده و موهای نازک‌تر و کوتاه‌تری تولید کنند تا اینکه کاملاً از کار بیفتند.

اما اگر استفاده از فیناستراید منجر به تولید مقادیر کمتری از DHT شود، فولیکول‌های موی کمتری تحت تاثیر قرار می‌گیرند و شما ریزش موی کمتری را تجربه خواهید کرد.

شایع‌ترین عوارض جانبی فیناستراید کدامند؟

در حالی که چندین نوع عوارض جانبی به خاطر استفاده از فیناستراید گزارش شده است، باید در نظر داشت که در حال حاضر شواهد کافی مبنی بر اینکه این دارو واقعا باعث ایجاد این علائم شده، وجود ندارد.

مطالعات بالینی نشان داد، واکنش‌های نامطلوب توسط بیمارانی که فیناستراید دریافت کردند نسبت به آنهایی که دریافت نکردند، تفاوت کمی داشت (برخی مطالعات هیچ عارضه جنسی را پیدا نکردند).

به نظر می‌رسد که اثر نوسیبو (انتظار اینکه شما عوارض جانبی ناخواسته را تجربه خواهید کرد، که منجر به خود تلقینی می‌شود) ممکن است بخشی از این تفاوت را توضیح دهد.

برخی از عوارض جانبی که اغلب توسط مصرف کنندگان فیناستراید گزارش شده است عبارتند از:

عوارض جنسی: اختلال نعوظ، کاهش میل جنسی، اختلال در انزال، ناباروری ناشی از فیناستراید
عوارض روانی: افسردگی، اضطراب، افکار خودکشی
عوارض هورمونی: بزرگ شدن غیر طبیعی بافت سینه (جینیکوماستی)

آیا عوارض جانبی فیناستراید دائمی یا موقت هستند؟

فیناستراید به طور کلی داروی امنی است و اکثر بیماران با آن به خوبی کنار می‌آیند. عوارض جانبی گزارش شده معمولاً موقتی هستند و پس از گذشت چند ماه از درمان، فروکش می‌کنند. چندین مطالعه بالینی نشان داده‌اند که عوارض جانبی جنسی با قطع درمان کاملاً برگشت‌پذیر هستند.

موارد نادری وجود دارد که بیماران عوارض جانبی مداوم گزارش کرده‌اند که ماه‌ها و گاهی حتی سال‌ها پس از پایان درمان ادامه داشته است. بیشتر این عوارض جانبی از نوع جنسی و روانشناختی هستند.

این پدیده سندرم پس از فیناستراید نامیده شده است، اما برای اثبات اینکه علائم تجربه شده در واقع ناشی از دارو هستند، شواهد بیشتری لازم است.

در حالی که امکان تاثیر منفی فیناستراید بر عملکرد جنسی در برخی مردان و همچنین اختلالات خلقی وجود دارد، نظریه‌های دیگری نیز وجود دارند. یکی از این نظریه‌ها این است که مردانی که سندرم پس از فیناستراید را تجربه می‌کنند، احتمالا تحت تاثیر اثر نوسیبو قرار دارند.

نظریه دیگری به ارتباط بین ریزش مو، افسردگی و اختلال عملکرد جنسی در مردان میان‌سال و سالمند اشاره می‌کند. هم ریزش مو و هم اختلال عملکرد جنسی با افزایش سن شایع‌تر می‌شوند و خطر ابتلا به اضطراب و افسردگی را افزایش می‌دهند.

از سوی دیگر، این اختلالات خلقی می‌توانند منجر به اختلال عملکرد جنسی شوند. بنابراین احتمال دارد برخی مردان دچار یک چرخه معیوب از علائمی شوند که یکدیگر را تغذیه می‌کنند، بدون اینکه لزوما به مصرف فیناستراید مرتبط باشند.

چگونه عوارض فیناستراید را کاهش دهیم؟

روش‌های موثری برای کاهش عوارض جانبی فیناستراید یا کم کردن تاثیر آن‌ها بر بدن وجود دارد. در اینجا برخی از بهترین روش‌ها را معرفی می‌کنیم:

استفاده از فیناستراید 1 میلی‌گرم به جای 5 میلی‌گرم: دوز پایین‌تر احتمال بروز عوارض جانبی ناخواسته را کاهش می‌دهد.
تعویض به فیناستراید موضعی: مطالعات نشان داده‌اند که نتایج فیناستراید خوراکی و موضعی در کاهش ریزش مو تفاوتی ندارد، اما داروهای موضعی خطر بسیار کمتری برای عوارض جانبی دارند.
نگرش مثبت: بر اثربخشی ثابت شده درمان فیناستراید تمرکز کنید و سعی نکنید بیش از حد به عوارض جانبی آن فکر کنید تا از اثر نوسیبو جلوگیری شود.
سبک زندگی سالم: ترک سیگار، خوردن غذاهای متعادل، ورزش و اجتناب از استرس می‌تواند به کنترل اختلالات جنسی، اختلالات خلقی و خطرهای قلبی عروقی کمک کند.
شرکت در روان درمانی: روان درمانی حرفه‌ای می‌تواند به افزایش کیفیت زندگی، بهبود روابط، درمان افسردگی و اضطراب و کاهش اختلالات جنسی با منشاء روانشناختی کمک کند.

جایگزین‌های موثر برای فیناستراید

اگر فیناستراید برای شما موثر نبود یا به دلیل عوارض جانبی (یا هر دلیل دیگری) تصمیم به قطع درمان دارید، چندین جایگزین علمی ثابت شده وجود دارد که می‌توانید امتحان کنید:

مینوکسیدیل – این درمان محبوب ریزش مو با باز کردن رگ‌های خونی کوچک در پوست سر عمل می‌کند، بنابراین فولیکول‌های مو می‌توانند اکسیژن و مواد مغذی بیشتری دریافت کنند. مینوکسیدیل در ترکیب با فیناستراید بهتر از هر یک از این دو ماده به صورت جداگانه عمل می‌کند، اما این دارو به تنهایی نیز برای درمان طاسی الگوی مردانه موثر است.

دوتاستراید – در حالی که این دارو ممکن است عوارض جانبی مشابه فیناستراید اما با خطرات بالاتر داشته باشد، ولی در درمان طاسی الگوی مردانه موثرتر نیز شناخته شده است. با این حال، از آنجایی که هنوز برای درمان ریزش مو تایید نشده است، فقط می‌توان آن را خارج از لیبل(خارج از دستور) تجویز کرد.

پیوند مو – پیوند مو بر خلاف داروها عوارض جانبی ندارد. این عمل بدون درد است، نیازی به بستری شدن ندارد و می‌تواند مادام العمر باشد.

آیا نگران درمان ریزش موی خود هستید؟

اگر مطمئن نیستید درمانی که برای رشد موی خود استفاده می کنید، بهترین گزینه برای شماست یا نگران عوارض جانبی آن هستید، با یکی از متخصصان پوست و مو مشورت کنید. آنها به همه سوالات شما پاسخ خواهند داد و بهترین توصیه ها را بر اساس نوع طاسی، سابقه پزشکی و ترجیحات شخصی شما ارائه خواهند داد.