لیزر یاگ: لیزر اربیوم و ان دی یاگ ( کاربردها، نحوه انجام و مزایا)

لیزرهای یاگ در زمینه درمان مشکلات پوستی، ابزارهای بسیار کارآمد و پرکاربردی هستند و در مطب بسیاری از متخصصین پوست و جراحان پلاستیک یافت می شوند. بسته به نوع لیزر یاگ مورد استفاده، می‌توان طیف وسیعی از مشکلات پوستی را با موفقیت درمان کرد، از جمله چین و چروک، رگ های قابل مشاهده، لکه های قهوه ای و جای زخم. همچنین از لیزرهای یاگ برای رفع موهای زائد و حذف تاتو نیز استفاده می شود. عمل های لیزر یاگ در جراحی آب مروارید نیز کاربرد دارند. جراحی لیزر اغلب برای اصلاح شایع ترین عارضه این عمل، یعنی ضخیم شدن (PCO) استفاده می شود. در کپسولوتومی لیزر ان دی یاگ، چشم پزشک با استفاده از لنز مخصوص، پرتو لیزر را روی کپسول اعمال می کند و سوراخ کوچکی در عدسی داخل چشمی ایجاد می کند که اجازه عبور نور بیشتری را می دهد. کپسولوتومی یاگ یک عمل جزئی است و معمولا تا فردای آن روز دید فرد را به طور کامل باز می گرداند.

انواع لیزر یاگ

دو نوع لیزر یاگ وجود دارد:

۱. لیزر اربیوم یاگ ( Er:YAG)

لیزرهای اربیوم یاگ دستگاه های جوانسازی پوست هستند که کاربردهای متنوعی دارند. آنها می توانند خطوط ریز و چین و چروک، جای جوش، جای زخم جراحی، شل شدگی پوست و لکه های ناهموار رنگی مانند لکه های قهوه ای را درمان کنند. لیزر اربیوم یاگ یک لیزر تخریبی است که لایه سطحی پوست شما را برای نمایان شدن پوست تازه و تحریک پاسخ بهبودی، بر‌می‌دارد. لیزر اربیوم یاگ طول موج های نور لیزر را به لایه های درم پوست می رساند تا بافت آسیب دیده را از بین ببرد و چین و چروک و سایر علائم آسیب پوستی را برطرف کند. انرژی لیزر توسط آب موجود در سلول های پوست جذب می شود، بنابراین می تواند وضعیت پوست شما را در سطح سلولی تغییر دهد. گرمایی که توسط لیزر ایجاد می شود باعث انقباض کلاژن و تحریک تشکیل کلاژن جدید می شود که به مرور زمان پوست را سفت تر می کند. یکی از مزایای لیزر اربیوم این است که به دلیل تمایل بالای آن به آب، می تواند به طور خاص بافت مورد نظر شما را هدف قرار داده و با کمترین آسیب به پوست اطراف، آن را به طور دقیق بردارد. سلول های پوستی جدیدی که در حین بهبودی تشکیل می شوند، سطحی سفت تر و جوان‌تر به پوست می‌بخشند. لیزر اربیوم یک درمان قوی است که برای ایجاد اثرات جوانسازی چشمگیر طراحی شده است.

۲. لیزر ان دی یاگ (Nd:YAG)

غیر تخریبی هستند، به این معنی که سطح بالایی پوست دست نخورده باقی می ماند در حالی که لیزر فقط لایه پایین را گرم می کند. آنها مانند لیزرهای اربیوم، متنوع بوده و برای درمان مشکلات مختلفی از جمله موارد زیر استفاده می شوند:

• • ضایعات عروقی: رگ‌های بزرگتر یا رگ های عنکبوتی قابل مشاهده که با تزریق اسکلروتراپی درمان نمی شوند، می‌توانند با لیزرهای یاگ درمان شوند.

• • لکه های ناهموار رنگ: در حال حاضر لیزرهای زیادی برای درمان هیپرپیگمنتاسیون یا لکه های تیره استفاده می شود. مطمئناً لیزر ان دی یاگ یکی از آنهاست. اگرچه برای همه مناسب نیست، اما برای اکثر بیماران ما موثر است.

• • حذف موهای زائد: لیزر ان دی یاگ لیزر مورد علاقه بسیاری از پزشکان برای بیماران با پوست بسیار تیره است. اما انتظار معجزه نداشته باشید – لیزر موهای زائد به ندرت دائمی است. بهترین چیزی که می توانید از درمان های لیزر موهای زائد انتظار داشته باشید این است که 70٪ از موها به طور کامل برداشته شوند و موهای باقیمانده نازک تر شوند.

• • حذف تاتو: لیزرها انرژی با شدت بالا را به لایه بیرونی پوست وارد می کنند تا رنگدانه را به ذرات جوهر ریزتر تجزیه کنند که بدن آنها را متابولیزه کند.

• • جوانسازی پوست: در حالی که لیزرهای جدیدتر برای جوانسازی پوست محبوب تر شده اند، لیزر Nd:یاگ می تواند به طور ملایم و به صورت غیر تخریبی (بدون برداشتن لایه بالایی) پوست را درمان کند تا تولید کلاژن را تحریک کرده و ظاهر چین و چروک و خطوط ریز را بهبود بخشد.

لیزرهای ان دی یاگ در سه حالت قابل استفاده هستند: کیوسوئیچ (Q-switched)، پالس طولانی (long pulse) و پیکوثانیه (picosecond).

• • حالت کیوسوئیچ (Q-switched)

لیزرهای کیو سوئیچ پالس‌های انرژی بسیار کوتاهی تولید می‌کنند که به معنای مقادیر زیادی انرژی است. هنگامی که صحبت از حذف تاتو به میان می آید، این توان حداکثری به شکستن سرسخت ترین رنگ جوهر – به استثنای رنگ سبز که به طور مؤثرتر در حالت پیکوثانیه درمان می شود – بدون آسیب رساندن به پوست اطراف کمک می کند. این امر درد، عوارض جانبی و زمان بهبودی را کاهش می دهد. لیزرهای کیو سوئیچ همچنین برای درمان ضایعات رنگدانه ای مانند لکه های قهوه ای (آنها ملانین تیره را هدف قرار می دهند و آن را به قطعات ریز که توسط سیستم ایمنی بدن دفع می شوند یا از سطح پوست کنده می شوند، تجزیه می کنند) و ضایعات عروقی مانند مویرگ های خونی شکسته (انرژی نور لیزر رگ های خونی را گرم می کند و باعث متورم شدن و تخریب آنها می شود) استفاده می شوند.

• • حالت پالس طولانی (long pulse):

حالت پالس طولانی به این معنی است که بافت هدف برای مدت زمان بیشتری در معرض انرژی لیزر قرار می گیرد. لیزرهای ان دی یاگ به طور گسترده برای رفع موهای زائد افرادی با پوست تیره، به ویژه افرادی که موهای بسیار ضخیم و تیره دارند استفاده می شود. آنها برای رنگدانه‌ها مناسب هستند و بنابراین موثرترین و بی خطرترین راه برای از بین بردن موهای زائد در این بیماران بدون ایجاد عوارض جانبی مانند زخم، سوختگی و تغییر رنگ هستند. برای افرادی با رنگ پوست روشن و دارای موهای نازک یا متوسط، لیزرهای ان دی یاگ در هدف قرار دادن فولیکول های مو بازدهی خوبی ندارند. به هر صورت قبل از درمان، پزشک به طور آزمایشی روی یک نقطه از بدن لیزر را انجام می‌دهد تا ببیند عملکردش چگونه است.

• • حالت پیکوثانیه (picosecond)

لیزر  ان دی یاگ در حالت پیکوثانیه دارای توان حداکثری حتی بیشتر از حالت کیو سوئیچ است و ذرات تاتو را به سرعت و موثرتر تجزیه می کند. با اعمال تغییراتی، این حالت همچنین می تواند جوانسازی ملایمی را ارائه دهد. به کمک یک لنز فرکشنال (fractional optic) پرتوهای انرژی کوچک‌تر و قوی‌تر می‌شوند و باعث ایجاد تشکیل پلاسما در پوست و درم سطحی می شود. این مناطق کوچک پاسخ ترمیمی را تحریک می کنند که می تواند به سبب آن تولید کلاژن و بافت الاستیک جدید را تحریک کند و همچنین رنگدانه های ناخواسته را از بین ببرد.

در طول درمان با لیزر یاگ چه اتفاقی می افتد؟

درمان با لیزر یاگ در مطب پزشک انجام می‌شود. شما درمان را با بی حسی موضعی برای بی حس کردن پوست خود شروع خواهید کرد و ممکن است به شما آرامبخش خوراکی بدهند. از آنجایی که این روش در صورت عدم بی حسی موضعی می تواند همراه با درد باشد، اغلب قبل از درمان با لیزر اربیوم یاگ، کرم بی حس کننده موضعی تجویز می شود. پزشک شما از لیزر برای برداشتن لایه بیرونی پوست و گرم کردن لایه های داخلی استفاده می کند که باعث تحریک پاسخ طبیعی بدن برای بهبودی می شود. این کار بسته به ناحیه تحت درمان می تواند از 30 دقیقه تا دو ساعت طول بکشد. بعد از درمان، پزشک شما یک پماد چرب و اغلب یک پانسمان (گاز یا باند) برای جلوگیری از عفونت تجویز می کند. اگر به شما آرامبخش داده باشند، به کسی برای رساندن شما به خانه نیاز خواهید داشت. قبل از درمان با ان دی یاگ، پزشک شما از یک کرم بی حس کننده روی صورت شما استفاده می کند. برخی از افراد ترجیح می دهند علاوه بر آن از داروهای مسکن اضافی نیز استفاده کنند. بعد از اینکه صورت شما بی حس شد، پزشک شما قبل از تاباندن لیزر روی ناحیه، یک ژل پایه آب برای محافظت از پوست روی آن می‌زند. این کار بسته به وسعت ناحیه تحت درمان، می تواند 15 دقیقه تا دو ساعت طول بکشد. نکته: یک هفته قبل از درمان با یاگ، از مصرف هرگونه رتینول، بنزوئیل پراکسید، اسید گلیکولیک یا سالیسیلیک و قابض کننده ها خودداری کنید، زیرا این مواد در صورت ترکیب با لیزر می توانند باعث تحریک پوست شوند. اگر تبخال دارید، پزشک شما علاوه بر آنتی بیوتیک، یک داروی ضد ویروس نیز قبل از درمان برای شما تجویز خواهد کرد.

موارد منع مصرف لیزر اربیوم یاگ

• • زنان باردار یا شیرده: لیزر اربیوم یاگ برای زنان باردار یا شیرده توصیه نمی شود.

• • افراد دارای سابقه تبخال: لیزر اربیوم یاگ می تواند باعث بروز تبخال شود.

• • افراد دارای پوست تیره: لیزر اربیوم یاگ می تواند باعث تغییر رنگ پوست در افراد دارای پوست تیره شود.

• • افراد دارای بیماری های خاص: افراد دارای بیماری های خاص مانند لوپوس یا دیابت باید قبل از انجام لیزر اربیوم یاگ با پزشک خود مشورت کنند.

مراقبت‌های قبل و بعد از لیزر اربیوم یاگ

• • قبل از لیزر: از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن خودداری کنید.

• • بعد از لیزر: از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید و از کرم ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنید.

• • پوست خود را مرطوب نگه دارید و از دستکاری آن خودداری کنید.

روند بهبودی بعد از لیزر یاگ چگونه است؟

مدت زمان بهبودی شما به نوع لیزر، میزان انرژی استفاده شده و تعداد دفعات تاباندن لیزر روی ناحیه بستگی دارد. پس از درمان با لیزر ان دی یاگ، ممکن است در محل درمان کمی تورم، قرمزی، خارش یا زخم ایجاد شود. عوارض جانبی نباید شما را از فعالیت های روزانه تان بازدارد، اما ممکن است بخواهید برای “استراحت اجتماعی” به مدت پنج تا هفت روز آماده شوید. برخی از بیماران نیز دچار کبودی می شوند که می تواند تا 7 تا 14 روز طول بکشد. برخی از روش های سطحی غیر تخریبی در سه روز بهبود می یابند، در حالی که روش های عمیق تر با لیزر تخریبی برای از بین بردن خطوط ریز، لکه های رنگدانه ای، چین و چروک های سطحی و جای جوش های سطحی، ممکن است حدود 10 روز طول بکشد – به شرطی که همه چیز طبق انتظار بهبود یابد و عوارضی مانند عفونت یا تاخیر در بهبود وجود نداشته باشد. پس از بهبودی، پوست ممکن است برای چند هفته یا چند ماه همچنان قرمز بماند. معمولا برای پوشاندن این قرمزی می توان از آرایش استفاده کرد. در طول دوره بهبودی، بسیار مهم است که از نور مستقیم خورشید روی پوست آسیب پذیر خودداری کنید. حتی زمانی که به نظر می رسد پوست شما بهبود یافته است، برای حفظ نتایج مثبت درمان، محافظت در برابر آفتاب کاملا ضروری است. در برخی موارد، نتایج سال ها ماندگار خواهند بود. با اینکه استفاده از کلمه نتایج دائمی دشوار است، اما نتایج عمیق لیزر اربیوم (غیر فرکشنال) ماندگاری طولانی دارند. در برخی از افراد بیش از 10 سال است که نتایج همچنان عالی به نظر می رسند.