دانه‌های قرمز روی پوست می توانند دلایل زیادی داشته باشند، بنابراین تشخیص علت دقیق آن ها اغلب دشوار است. تحریکات پوستی می توانند ناشی از عوامل مختلفی مانند عفونت حاد یا یک بیماری مزمن باشد.
برای اینکه بفهمید چه چیزی باعث ایجاد دانه های قرمز روی پوست شما شده است، با پزشک خود وقت ملاقات بگذارید و آنها را معاینه کنید. در این مقاله ۱۰ مورد از شایع ترین دلایل ایجاد دانه های قرمز روی پوست آورده شده است.
۱. پیتریاسیس روزه (Pityriasis rosea)
پیتریاسیس روزه (Pityriasis rosea) یک بیماری التهابی پوستی است که باعث ایجاد بثورات قرمز رنگ می شود. علت دقیق آن ناشناخته است، اما محققان بر این باورند که ممکن است ناشی از عفونت ویروسی باشد.
این بثورات همچنین به دلیل الگوی ظاهری اش، که اغلب با یک دانه قرمز بزرگتر به شکل بیضی شروع می شود و شبیه درخت کریسمس است، به “بثورات درخت کریسمس” معروف است.
این دانه بزرگتر ابتدا ظاهر می شود و می تواند روی سینه، پشت یا شکم دیده شود. این دانه را “مادر” (herald patch) و دانه های کوچکتر که در سایر نقاط بدن ایجاد می شوند را “دختر” (daughter patches) می نامند.
این دانه ها بیضی شکل، قرمز و گاها پوسته پوسته هستند و دارای حاشیه ای برجسته هستند که شبیه به قارچ حلقوی (ringworm) به نظر می رسد. علاوه بر خارش پوست، علائم پیتریاسیس روزه عبارتند از:
- گلودرد
- خارش که هنگام گرم شدن پوست، مانند دوش گرفتن یا ورزش، بدتر می شود
- سردرد
- تب
پیتریاسیس روزه به طور معمول به خودی خود برطرف می شود و نیازی به درمان ندارد. اما ممکن است بخواهید از روش های خانگی برای تسکین خارش، مانند لوسیون کالامین یا حمام جو دوسر استفاده کنید.
۲. راش گرمازدگی
راش گرمازدگی زمانی ایجاد می‌شود که منافذ پوست شما هنگام تعریق مسدود شوند. این اتفاق می‌تواند در حین ورزش یا زمانی که در هوای گرم و مرطوب قرار دارید رخ دهد.
اگر عرق از رسیدن به سطح پوست شما مسدود شود، ممکن است برجستگی‌های کوچکی شبیه تاول ایجاد شود. این برجستگی‌ها ممکن است قرمز یا پر از مایع شفاف باشند. همچنین ممکن است احساس خارش یا درد داشته باشند.
گرمازدگی اغلب در مناطقی از پوست که روی هم ساییده می‌شوند، مانند زیر بغل یا جایی که لباس با پوست تماس پیدا می‌کند، ایجاد می‌شود. در نوزادان، ممکن است دور گردن ایجاد شود.
گرمازدگی معمولاً زمانی که پوست شما خنک شود برطرف می‌شود. علائم ناراحت کننده را می‌توان با پماد و کرم‌هایی مانند لوسیون کالامین برای تسکین خارش و کرم‌های استروئیدی برای موارد جدی‌تر درمان کرد.
۳. درماتیت تماسی (تماس پوستی)
پوست بدن ممکن است در اثر تماس با مواد حساسیت زا یا تحریک کننده دچار التهاب شود. درماتیت تماسی، نوعی بثورات پوستی است که پس از لمس ماده ای که به آن حساسیت دارید یا برای پوست مضر است، مانند یک محصول پاک کننده قوی، ایجاد می شود.
ایجاد یا عدم ایجاد درماتیت تماسی به موادی که به آنها حساسیت دارید یا در معرض آنها قرار می‌گیرید بستگی دارد. به عنوان مثال، اکثر مردم به پیچک سمی حساسیت دارند و پس از لمس آن دچار بثورات پوستی می شوند.
برخی از علائم شایع درماتیت تماسی عبارتند از:
- قرمزی
- کهیر
- تورم
- سوزش
- خارش
- تاول‌هایی که ممکن است ترشح داشته باشند
- پوسته پوسته شدن یا ترک خوردن روی پوست
درمان به ماده‌ای که باعث واکنش شده است بستگی دارد. شما ممکن است بتوانید با کرم‌های بدون نسخه و آنتی هیستامین‌ها تسکین پیدا کنید. در صورت شدید بودن واکنش، ممکن است نیاز به نسخه پزشک داشته باشید.
۴. زونا
زونا یک بثورات دردناک تاول‌دار است که در یک طرف صورت یا بدن ایجاد می‌شود. این بیماری توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می‌شود، همان ویروسی که باعث آبله مرغان می‌شود. اگر قبلاً آبله مرغان داشته‌اید، این ویروس می‌تواند سال‌ها بعد فعال شود و باعث زونا شود.
قبل از اینکه بثورات ظاهر شود، ممکن است در ناحیه احساس خارش یا سوزن سوزن شدن داشته باشید. این بثورات معمولاً به صورت یک خط در سمت چپ یا راست بدن با تاول‌های دردناکی که خارش دارند و طی حدود ۷ تا ۱۰ روز پوسته می‌بندند، ظاهر می‌شود.
از آنجایی که زونا در بزرگسالان شایع‌تر است، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) توصیه می‌کند که افراد ۵۰ ساله و بالاتر برای جلوگیری از علائم، واکسن بزنند.
برای درمان شیوع زونا از داروهای ضد ویروس برای کوتاه کردن مدت زمان ماندن بثورات روی بدن استفاده می‌شود. داروهای مسکن و کرم‌های ضد خارش می‌توانند به کاهش ناراحتی کمک کنند.
۵. خارش شناگران
خارش شناگران یک بثورات پوستی است که در اثر تماس با آبی که به انگل آلوده شده باشد ایجاد می شود. حلزون ها به این انگل آلوده می شوند و آن را در آب استخرها، دریاچه ها و اقیانوس ها پخش می کنند. هنگامی که افراد در آب شنا می کنند، این انگل ها می توانند روی پوست آنها قرار بگیرند.
این انگل ها می توانند برای برخی افراد واکنش آلرژیک ایجاد کنند. آنها باعث سوزش و خارش و همچنین جوش های قرمز کوچک یا تاول می شوند.
خارش شناگران به طور معمول در عرض یک هفته به خودی خود برطرف می شود و معمولاً نیاز به مراقبت پزشکی ندارد. در این مدت، کرم های ضد خارش می توانند به کاهش علائم کمک کنند.
۶. کرم حلقوی
کرم حلقوی یک عفونت قارچی پوستی است که به صورت بثورات قرمز، دانه‌دار و حلقوی شکل با لبه‌ای برجسته ظاهر می‌شود. این عفونت توسط قارچ ایجاد شده و می‌تواند در هر جای بدن به وجود آید. پای ورزشکاران زمانی ایجاد می‌شود که این قارچ روی پاها رشد کند. خارش ران ( Jock itch ) نیز زمانی اتفاق می‌افتد که این قارچ ناحیه کشاله ران را تحت تاثیر قرار دهد.
این بثورات تا زمانی که قارچ از بین نرود، برطرف نمی‌شوند. همچنین کرم حلقوی مسری است، بنابراین می‌توانید آن را به دیگران منتقل کنید. پزشک می‌تواند کرم حلقوی را تشخیص داده و داروهای ضد قارچ را برای درمان آن تجویز کند.
۷. اگزما (درماتیت آتوپیک)
درماتیت آتوپیک، نوع شایعی از اگزما است که معمولا در دوران نوزادی آغاز می‌شود و ممکن است با بزرگ شدن کودک برطرف شود یا در طول زندگی فرد بزرگسال عود کند.
علت دقیق این بیماری پوستی هنوز مشخص نیست. این عارضه می‌تواند زمینه‌ی ارثی داشته باشد یا پاسخی بیش‌ازحد سیستم ایمنی به چیزی باشد که بدن با آن تماس پیدا می‌کند.
درماتیت آتوپیک می‌تواند خارش‌دار و دردناک باشد. در این بیماری، پوست خشک، قرمز و ترک‌خورده می‌شود. خاراندن بیش از حد این نواحی می‌تواند باعث ایجاد عفونت و تاول‌هایی شود که مایع زرد رنگی از آنها ترشح می‌کند.
درمان درماتیت آتوپیک شامل کنترل دوره‌های عود و مرطوب نگه‌داشتن پوست است. پزشک می‌تواند ابتلا به درماتیت آتوپیک را تشخیص دهد و برای کاهش علائم، کرم‌های دارویی تجویز کند.
۸. لیکن پلان (پوست‌پیازی)
درباره لیکن پلان اطلاعات زیادی وجود ندارد و محققان هنوز علت دقیق آن را نمی‌دانند.
این بیماری باعث ایجاد برجستگی‌های قرمز-بنفش رنگ در نواحی مختلف بدن می‌شود. شایع‌ترین نقاطی که این برجستگی‌ها ظاهر می‌شوند مچ دست، پشت و مچ پا هستند.
در مناطقی که این ضایعات به‌طور مکرر عود می‌کنند، پوست می‌تواند زبر و پوسته‌پوسته شود. این نواحی زبر همچنین ممکن است خارش داشته باشند.
لیکن پلان درمان قطعی ندارد، بنابراین درمان‌ها بر کنترل علائم تمرکز دارند. پزشک شما می‌تواند با تشخیص دقیق، یک برنامه درمانی برای شما در نظر بگیرد که ممکن است شامل کرم‌های موضعی، نور درمانی و داروهای تجویزی باشد.
۹. پسوریازیس (Psoriasis)
پسوریازیس (Psoriasis) یک بیماری خود ایمنی است که باعث ایجاد دانه‌های پوسته پوسته و خارش‌دار روی پوست آرنج، زانو، پوست سر یا هر جای دیگری از بدن می‌شود. در افراد مبتلا به پسوریازیس، سلول‌های پوستی سریع‌تر از حد معمول رشد می‌کنند که همین منجر به ضخیم شدن و پوسته پوسته شدن پوست می‌گردد. این وضعیت می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و باعث خارش و سوزش شود.
پزشکان هنوز از علت دقیق پسوریازیس اطمینان ندارند. به احتمال زیاد ترکیبی از ژنتیک و عوامل محیطی باعث بروز این بیماری می‌شود.
انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد و ظاهر هر کدام ممکن است کمی متفاوت باشد. پزشک می‌تواند بیماری شما را تشخیص دهد و به شما در ایجاد یک برنامه درمانی مناسب کمک کند. درمان‌ها می‌توانند شامل کرم‌ها و داروهای موضعی، نوردرمانی و داروهای تزریقی باشند.
۱۰. عوارض پوستی ناشی از دارو
عوارض پوستی دارویی زمانی رخ می‌دهد که بدن شما به یک دارو واکنش آلرژیک نشان دهد. این دارو می‌تواند هر نوع دارویی باشد، نه فقط داروهای موضعی که روی پوست خود می‌زنید.
شدت عوارض پوستی دارویی می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در موارد شدید، ممکن است نیاز به فوریت‌های پزشکی داشته باشید.
این بثورات می‌توانند بسته به واکنش دارو با بدن شما ظاهر متفاوتی داشته باشند. به عنوان مثال، برخی از داروها به ایجاد برجستگی‌های قرمز کوچک معروف هستند، در حالی که برخی دیگر ممکن است باعث پوسته پوسته شدن یا دانه‌های بنفش شوند. همچنین ممکن است خارش داشته باشد.
اگر به تازگی داروی جدیدی را شروع کرده اید و چند روز یا چند هفته بعد متوجه بثورات پوستی شدید، به پزشک خود مراجعه کنید. آنها می توانند به شما در یافتن علت واکنش کمک کنند و برای کاهش علائم، استروئید یا آنتی هیستامین تجویز کنند.
جمع بندی
علل احتمالی زیادی برای ایجاد دانه های قرمز روی پوست وجود دارد. برخی از آنها مانند درماتیت تماسی ناشی از آلرژی هستند، در حالی که برخی دیگر توسط باکتری، ویروس یا یک بیماری خود ایمنی ایجاد می شوند.
اگر علائم شما باعث ناراحتی شدید می شود یا بعد از امتحان کردن کرم ضد خارش یا مسکن بدون نسخه بهبود نمی یابد، به پزشک مراجعه کنید. آنها می توانند تشخیص صحیح را انجام دهند و بر اساس علت دانه های قرمز شما، درمانی را توصیه کنند.
